Do wszystkich Braci i Sióstr z Franciszkańskiego Zakonu Świeckich (OFS) i Młodzieży Franciszkańskiej (MF) Europy
„Żyjcie w sposób godny powołania, jakim zostaliście wezwani” (Ef 4: 1)
Drodzy Bracia i Siostry!
Niech Pan obdarzy Was pokojem!
Trzy lata po pierwszym Kongresie, około 100 świeckich franciszkanów i członków Młodzieży Franciszkańskiej (MF), wraz z ich asystentami duchowymi, pochodzącymi z 22 krajów europejskich, zebrało się na II Europejskim Kongresie Franciszkańskiego Zakonu Świeckich (OFS) i MF, który odbył się w Mostarze (Bośnia i Hercegowina), w dniach od 17 do 23 sierpnia 2015 r.
Uczestnicy Kongresu cieszyli się widokami miasta Mostar, z jego słynnym mostem i średniowiecznym centrum, oraz widokami Sarajewa, zwanego „europejską Jerozolimą”. Bośnia i Hercegowina jest przykładem miejsca, gdzie ludzie „żyją razem” ponad granicami kulturowymi i religijnymi.
Jest to miejsce, które zaprasza nas by „budować mosty” (jak powiedział Papież Franciszek) między nami a Bogiem, między naszymi braterskimi wspólnotami, między OFS i MF, między OFS i Kościołem oraz między naszą Rodziną Franciszkańską i światem.
Ten spędzony razem tydzień był doskonałą okazją, aby pogłębić nasze braterskie relacje, gdy razem celebrowaliśmy Eucharystię i Liturgię Godzin. Zostaliśmy zaproszeni do refleksji na temat naszego powołania chrześcijańskiego i franciszkańskiego za pomocą prezentacji przedstawianych przez członków Rodziny Franciszkańskiej (Braci, Franciszkanów świeckich i członków MF), zarówno z naszego kraju goszczącego, jak i wspólnoty międzynarodowej.
Pełni wdzięczności Bogu za ten niezapomniany czas, zanosimy tę wiadomość, mając nadzieję, że to pomoże pełniej przeżyć swoje powołanie i rozwój twórczych projektów, aby stwierdzić, że OFS i MF są w stanie coraz bardziej stawać się światłem w Kościele i w świecie.
Tematy poruszane na konferencjach, w czasie pracy w grupach, przy okrągłym stole i w świadectwach najlepszych praktyk, można streścić w czterech następujących punktach:
- Życie modlitwy – wspieranie bliższych relacji z Chrystusem
Powszechnym powołaniem dla wszystkich chrześcijan jest powołanie do świętości. Nasze powołanie jako franciszkanów świeckich to proces, który nadal budujemy poprzez osobiste nawrócenie do Chrystusa, który jest w centrum naszego życia i jest naszym życiem.
Podążamy za nim na wzór naszego Serafickiego Ojca. Pewnymi środkami pielęgnowania naszego powołania, indywidualnie i we wspólnocie, są: Eucharystia, Ewangelia, post, pojednanie i modlitwa – szczególnie różaniec.
- Życie we wspólnocie – życie Ewangelią
Braterstwo jest idealnym miejscem, w którym możemy żyć w miłości, którą napotkaliśmy w Ewangelii. Życie braterskie ma ogromne znaczenie. Jest okazją do wspierania się nawzajem, aby podjąć wyzwania i doświadczyć pełną radość. Nasze wspólnoty powinny być wzmocnione na wszystkich poziomach, poprzez umocnienie wspólną modlitwą, pogłębianie relacji między braćmi i siostrami i tworzenie ducha przyjmowania.
- Rodzina – dawanie dobrego przykładu
Żyjemy w społeczeństwie, w którym liczba małżeństw spada, gdzie rodzina jest uważana za mniej ważną i gdzie wiele dzieci dorasta w rodzinach, które są niepełne. Ponadto, katolicka nauka o małżeństwie jest kwestionowana przez różne ideologie, w tym ideologię płci determinowanej kulturowo (tzw. ideologię 'gender').
Rodzina może być uznana za dziedzictwo całej ludzkości. Jesteśmy zatem wezwani, aby promować i chronić rodzinę, poczynając od naszych rodzin, żyjąc mocnym życiem modlitwy, praktykowaniem przebaczenia, komunikując się ze sobą w naszym codziennym życiu, spędzając czas razem i dzieląc się naszą wiarą z dziećmi, dając dobry przykład. Dzięki tym wysiłkom, i przez ostrożne, ale otwarte prezentowanie naszego sposobu życia w mediach, będziemy dawać świadectwo społeczeństwa piękna i znaczenia życia rodzinnego, bez osądzania ludzi w różnych okolicznościach.
Nasze wspólnoty powinny znaleźć sposoby wspierania rodziny i życia rodzinnego, biorąc poważnie konkluzje ostatniej Kapituły Generalnej. OFS i MF muszą postępować zgodnie z naukami Kościoła, szczególnie w świetle zbliżającego się Synodu Biskupów na temat rodziny.
Właściwa formacja członków MF i OFS ma dla rodziny istotne znaczenie.
- Zaangażowanie społeczne i ekologiczne – rozwój naszego ducha służby
Ważne jest, aby pamiętać, że nie żyjemy dla siebie, ale dla innych. W ramach naszego wzrostu w duchowości franciszkańskiej, jesteśmy powołani „aby objąć trędowatego”. To prowadzi nas do wyzwań w kilku tematach, na przykład:
- Ochrona życia ludzkiego od poczęcia do naturalnej śmierci, ze szczególnym zwróceniem uwagi na najsłabszych;
- Bycie wrażliwym i reagującym na problemy ubóstwa na świecie, i uczynienie bardziej odpowiedzialnym wykorzystywanie dóbr, których potrzebujemy;
- Studiowanie i realizacja encykliki papieża Franciszka, „Laudato Si” i w ten sposób „przejść na ekologię” (ekologiczny sposób życia).
Powierzamy tę wiadomość i przyszłość OFS i MF w Europie Matce Bożej, Królowej Pokoju, naszemu Ojcu Świętemu Franciszkowi, świętemu Ludwikowi i świętej Elżbiecie, modląc się, aby nas prowadzili do owocnego działania.
Wszechmogący, wieczny, sprawiedliwy i miłosierny Boże, daj nam nieszczęsnym, byśmy robili dla Twego poszanowania, to co wiemy, że Ty chcesz, i byśmy zawsze pragnęli tego, co podoba się Tobie (Ep Ord).
Przesłanie do Europejskiego Kongresu Franciszkańskiego Zakonu Świeckich i Młodzieży Franciszkańskiej
Temat przewodni Kongresu Franciszkańskiego Zakonu Świeckich i Młodzieży Franciszkańskiej „Żyjcie życiem godnym powołania, którym zostaliście wezwani!” (Ef 4: 1) – wzywa nas w samym środku naszego dziękczynienia podczas Roku Życia Konsekrowanego.
W ciągu 2015 roku, cały Kościół rozważa swoje bogactwo, udzielone przez Boga za pośrednictwem wielkich założycieli zgromadzeń zakonnych, jak św. Franciszek z Asyżu i poprzez jego zakon. Wasza obecność tutaj jest więc cenna, ponieważ stanowi świadectwo, że franciszkański sposób życia nie jest tylko wąską ścieżką dla powołanych do życia zakonnego, ale także dla tych, którzy chcą podążać drogą duchowości świętego Franciszka w świecie, duchowością charakteryzującą się modlitwą i braterską miłością. Jak Biedaczyna, jego zwolennicy nadal wyrażają swoją miłość do Boga i ludzi, i rozpoznają powołanie Ducha Świętego w ich życiu. Dlatego zachęcam was w tych dniach, aby studiować i pogłębiać swoją świadomość tego jak Franciszek z Asyżu doświadczył wiary, miłości i modlitwy, i identyfikować się z nim i jego duchowością. W ten sposób będziecie w stanie rozpoznać to, co ma być osiągnięte przez proste naśladowanie go, i to, co ma być ponownie rozważane. To jest sposób, w jaki będziecie zdolni odpowiedzieć na wezwanie apostoła: Żyjcie życiem godnym powołania, którym zostaliście wezwani! (Ef 4: 1).
Środowisko historyczne i geograficzne, w którym odbywa się Wasz kongres, zwraca naszą uwagę na moment w historii Zakonu, który może być również rozumiany jako znak czasów. Przypomnijmy jedną z dobrze znanych opowieści z życia św. Franciszka. Kiedy przechodząc obok zamku bogacza, zachęcał swojego towarzysza do wejścia do zamku, aby Ewangelia była głoszona także w tym miejscu. Jak wiemy, owocem tej wizyty była Góra La Verna, która stała się miejscem łaski Bożej dla św. Franciszka i dla wielu jego zwolenników. Dla św. Franciszka, nawet bogactwo nie było przeszkodą, która zwalniałaby go z odpowiedzialności niesienia miłości Boga do każdego stworzenia. Jeśli spojrzymy na historię Zakonu, widzimy, że moc może formować codzienne życie i społeczeństwo w całości. Przez głoszenie Ewangelii, przez czynienie widocznymi radości i smutku tych, którzy są w różnych sytuacjach życiowych, Franciszek był w stanie łączyć biednych i bogatych, czynił przyjaciół z wrogów, aby przynieść pokój i zgodę między różnymi kulturami oraz formował ludzi, którzy chcą przekraczać granice swoich możliwości w codziennym życiu.
Dzisiaj, za pomocą środków komunikacji, mieszkańcy różnych kontynentów mogą ze sobą łączyć się błyskawicznie. Jednak, niestety, nadal istnieją i rosną granice między Bogiem i człowiekiem, oraz między osobami, które żyją ze sobą na co dzień. Te granice mogą być zniszczone tylko przez Ewangelię, zgodnie z tym, jak jesteśmy przekonani w naszej wierze. To jest miejsce, gdzie Wasze powołanie lokuje się dzisiaj! Ta praca może być uruchamiana w waszym wnętrzu i być świadczona, gdy jako członkowie Młodzieży Franciszkańskiej, jesteście na tyle odważni, aby myśleć o tym, będąc powołanymi przez Boga zarówno do kapłaństwa, jak do życia zakonnego lub do życia rodzinnego. Żywe są chwile, gdy wspieracie się nawzajem w swoich wspólnotach, w podejmowaniu radykalnych decyzji, nawet jeśli te przychodzą z jakimiś stratami, ponoszonymi w imię Chrystusa. Te chwile są żywe, gdy niesiecie inspiracje, osobiste świadectwa i wzajemny zapał do pełnego naśladowania Chrystusa w codziennym życiu, zamiast otwierania drzwi oportunizmowi. Nawet dzisiaj, radykalne podejście św. Franciszka z Asyżu, i radość życia Młodzieży Franciszkańskiej oraz Wasze wspólnoty, mogłyby stworzyć nowy świat, przynieść owoce nawrócenia i nowe powołania do kapłaństwa, życia zakonnego i życia rodzinnego!
Podobnie, możemy zastanowić się nad Franciszkańskim Zakonem Świeckich i jego członkami, których życie ma pokazać, jak szanują Kościół i Eucharystię, w jaki sposób angażują się w różne formy pobożności eucharystycznej, jak cenią służbę kapłanów, i jak ich zdaniem Ewangelia może zmienić kontekst życia, nawet jeśli czasem wywołuje to wrogość, zwłaszcza przy odwiedzaniu biednych i dzieleniu się swoim doświadczeniem z innymi. Należy unikać pokusy, aby jawić się jako „quasi-religijni”; zamiast być dobrymi świeckimi, świętymi osobami świeckimi, które mogą żyć i przekazywać światu radykalizm niezbędny do życia religijnego zgodnie z Chrystusem, w świecie, a nie z tego świata.
Żyjcie życiem godnym powołania, którym zostaliście wezwani! (Ef 4: 1).
Proszę was, aby zachować ubogacanie Kościołów lokalnych Europy, idąc dalej po drodze tego wielkiego człowieka, który urodził się na tym kontynencie i usiłował go odnowić, który doświadczył Boga i który kochał bliźniego swego.
Wiele obszarów, nawet najbardziej świeckich z naszego codziennego życia, posiada ślad wpływu pomysłów, praktycznych inicjatyw i wynalazków poprzednich pokoleń franciszkanów, i opiera się na wierze oraz na ich bezpośredniej bliskości realiów życia wokół nich – na przykład apteki czy lombardy franciszkańskie [pierwszy lombard w Europie został otworzony przez franciszkanów w Perugii w 1462 roku, dla udzielania biednym pożyczek w formie uregulowanej, celem unikana lichwiarstwa – dopisek tłumacza]. Postępujcie zgodnie z Waszą wiarą, z kreatywnością, która może tworzyć, przekształcać i przenikać rzeczywistość codziennego życia w Europie!
Budapeszt, 7 sierpnia 2015 r.
+
Kard. Péter Erdő
JAK POWINIEN BYĆ ZARZĄDZANY FRANCISZKAŃSKI ZAKON ŚWIECKICH
NA WSZYSTKICH POZIOMACH
Prezentacja podtytułów 3, 4 i 5 przygotowana przez br. Tibora Kausera podczas Kapituły Generalnej w Asyżu, listopad 2014
3. ZASADNICZE WYZWANIA, NIEKTÓRE PROBLEMY: – Na jakich zadaniach powinniśmy się skupić, aby Zakon w pełni rozwinął się w to, czym powinien być?
Obecna sytuacja Zakonu, pomimo wielkiego postępu osiągniętego w poprzednich latach, charakteryzuje się czterema podstawowymi wyzwaniami:
- a) Pogłębiać zrozumienie i świadomość zobowiązań poczynionych przez naszą Profesję, aby w pełni odpowiadały naszemu powołaniu przez Boga.
To jest często rezultatem powierzchownej i niewystarczającej formacji oraz braku zrozumienia co profesja w FZŚ naprawdę oznacza. Musimy zrozumieć o wiele bardziej głęboko co nasza profesja naprawdę oznacza. W tym celu możemy odnieść się do lektury: „Profesja w FZŚ: Dar i Zobowiązanie” zaprezentowanej na Kapitule Generalnej 2008 r. przez O. Felice Cangelosi OFM Cap.
Jeszcze jedno: bycie profesem oznacza gotowość służenia naszym siostrom i braciom. Gotowość służenia, również na urzędach na które jesteśmy wybierani. Gotowość służenia wraz z gotowością własnej formacji w niezbędnych obszarach w celu stania się zdolnym do wypełniania obowiązków w lepszy sposób.
- b) Pogłębiać zobowiązanie członków do wejścia na drogę prawdziwego nawrócenia.
Nie mamy podążać za św. Franciszkiem. Mamy podążać za Jezusem Chrystusem na wzór św. Franciszka, ucząc się z jego osobistego przykładu, z jego pism, z jego modlitw, z jego całego życia.
Nie możemy być dobrymi Franciszkanami Świeckimi, jeśli nie jesteśmy chrześcijanami, którzy nakierowali swoje życie na Jezusa Chrystusa. Jak mogę podążać za Chrystusem na wzór św. Franciszka, jeżeli nie zrobię tego pierwszego kroku: zupełnego nawrócenia? Oprócz osobistego nawrócenia, wszystko – nawet wartościowe elementy życia wspólnotowego – stają się formalnością, czymś zewnętrznym.
- c) Pismo Święte, pisma św. Franciszka, ważne teksty duchowości franciszkańskiej, Reguła FZŚ, Konstytucje Generalne FZŚ, Rytuał powinniśmy częściej brać do rąk.
Powinniśmy dążyć do głębszego zrozumienia Pisma Świętego i innych pism. Szczególnie ci bracia i siostry, którzy są odpowiedzialni, wybrani przez wspólnotę, muszą być świadomi natury naszego Zakonu, podstawowej struktury naszego właściwego prawa.
Jak pięknie jest odkryć, że nasza Reguła i Konstytucje Generalne są lekturą duchową! Oprócz niektórych konkretnych norm dla codziennego życia, główne punkty opisują i odzwierciedlają naszą szczególną franciszkańską duchowość, dają wskazówki dla osobistego duchowego życia, jak również dla wspólnotowego życia na różnych szczeblach, od szczebla lokalnego do wspólnoty międzynarodowej.
Zapraszam z głębi serca do czytania tych dokumentów z takim nastawieniem: jak Reguła i Konstytucje Generalne pomogą mi żyć głębiej franciszkańskim powołaniem i stać się lepszym chrześcijaninem, lepszym Franciszkaninem Świeckim?
- d) Musimy zmierzyć się z brakiem wszczepiania struktur organizacyjnych i projektów Zakonu, zgodnych z jego naturą, która może umożliwiać satysfakcjonujący rozwój duchowy i apostolski.
Często słyszymy od członków Zakonu, że duchowość jest ważną częścią naszego życia, a struktury i organizacja są dla nas zwykłym ciężarem. Chciałbym przypomnieć tym wszystkim, którzy myślą w ten sposób, tylko jedną myśl z tego co O. Lester Bach OFM Cap powiedział uczestnikom Kapituły Generalnej w 2005 w Asyżu: charyzmat bez instytucji jest marzeniem; instytucja bez charyzmatu jest koszmarem. Te dwie rzeczy muszą iść w parze, ponieważ nie jesteśmy ruchem duchowym, tylko Zakonem.
Te aspekty są ściśle powiązane oraz wpływają i determinują jeden drugi. Te główne wyzwania mogą być podsumowane w dwóch zasadniczych rozdziałach: NAWRÓCENIE DO CHRYSTUSA I POGŁĘBIANIE POWOŁANIA FRANCISZKANINA ŚWIECKIEGO. W obydwu formacja odgrywa konieczną rolę.
- NAWRÓCENIE DO CHRYSTUSA
Jesteśmy Zakonem „pokutników” – ludzi którzy wybrali z pełną świadomością drogę nawrócenia, którzy powinni doskonale znać cel do osiągnięcia: doskonałość miłości i całkowite nawrócenie się do Chrystusa, jak Franciszek. Zdaje się, że dla wielu franciszkanów świeckich prawdziwe „nawrócenie” jest bardziej tematem konwersacji niż programem do wprowadzenia w życie.
Ministrowie i wszystkie osoby, które zajmują odpowiedzialne stanowiska, muszą wykonywać swój urząd z pokorą i autentycznym poczuciem służby. Jednak zamiast tego znajdujemy bardzo często brak zrozumienia czym jest podstawowe i prawdziwe nawrócenie do Chrystusa, i – opierające się na tym – prawdziwe „czynienie pokuty”. Bycie ministrem jest byciem służącym: osobą, która ma służyć siostrom i braciom, tak jak robił to Chrystus. Jest rzeczą smutną, że spotyka się u nas arogancję, odwlekanie, niedbalstwo, przywiązanie do pozycji dowódczych, bezwstydne i arbitralne używanie środków wspólnoty, łatwość rezygnowania, kiedy decyzje nie są bezzwłocznie popierane, i tak dalej. To jest zupełną odwrotnością tego, jak winniśmy się zachowywać, być prawdziwymi ministrami, uważającymi siebie za mniejszych od innych i przez to służenie im. To powinno być szczególną zasadą działania osób wybranych na stanowiska. Powinniśmy nawrócić swoje życie do Chrystusa i uczyć się od Niego.
To jest nie tylko kwestią rozumienia czego Reguła i Konstytucje Generalne wymagają, ale co ważniejsze, jest to zupełny brak nawrócenia, nawrócenia sercem i umysłem. Chociaż wzorem naszego naśladowania Chrystusa jest Franciszek, wielu (zbyt wielu, naprawdę) Franciszkanów Świeckich podtrzymuje postawy i praktyki, które są dokładnym przeciwieństwem pokory, uległości, łagodności, poszukiwania ubóstwa, posłuszeństwa, poważnego i głębokiego poczucia służby przykładu Świętego Franciszka.
Brak autentycznego nawrócenia jest, jak do tej pory, najpoważniejszym problemem z którym się zderzyliśmy w Zakonie.
To w znacznej mierze wywodzi się z brakiem rozeznania powołania przed dopuszczeniem kandydatów do Profesji i z powierzchownej formacji. Generalnie mówimy o 2 latach (lub więcej) formacji, zawierającej wszystkie etapy. Ale zróbmy krótką kalkulację. Jeśli przeciętnie kandydaci spotykają się dwa razy w miesiącu przez 1 godzinę, przez 10 miesięcy w roku, 2 lata formacji odpowiadają tylko 40 godzinom!!! A formacja własna jest rzadkością! Większość kandydatów zadowala się formacją tylko podczas spotkań formacyjnych.
Również radni lokalnych wspólnot muszą mieś większe zrozumienie co oznacza rozeznanie powołania. Są oni narzędziami Ducha Świętego, oceniającymi ludzką, chrześcijańską i franciszkańską drogę kandydatów. Te etapy są wbudowane jeden w drugi. Prawdziwe nawrócenie do Chrystusa jest podstawa życia Franciszkanina Świeckiego.
- POGŁĘBIANIE POWOŁANIA FRANCISZKANINA ŚWIECKIEGO
„Franciszkanie świeccy są ponadto zobowiązani do częstego czytania Ewangelii, pochodząc od Ewangelii do życia i od życia do Ewangelii”.
Każdy potrafi powiedzieć, że Ewangelia to cztery księgi Mateusza, Marka, Łukasza i Jana, i ma rację. Ale nie sądzę, aby Reguła miała kiedykolwiek zamiar zwolnić nas z ich czytania. Pomimo tego, że są także pozytywne wyjątki, często (zbyt często!) obserwujemy, że w Zakonie zwyczaj czytania, studiowania i medytowania Ewangelii nie jest tak częstą praktyką, jak być powinno. Bardzo rzadko są czytane inne księgi Nowego Testamentu, i błogosławieni są ci, którzy mają głębokie pragnienie regularnego czytania Starego Testamentu.
Kiedy mówimy o pogłębianiu naszego powołania, myślę również o pogłębianiu znajomości duchowości. My nie jesteśmy ruchem duchowym, ale Zakonem, i mamy dostępną całą biografię naszego Serafickiego Ojca, jak również Jego pisma. Jednak pisma Świętego Franciszka i jego biografie są ledwie lub powierzchownie znane.
Istota naszego życia ogólnie jest zsumowana w Regule, podczas gdy jej szczegóły, wyjaśnienie życia wspólnotowego, zawierają Konstytucje Generalne. Te dokumenty, włącznie z Rytuałem, są dane przez Kościół, potwierdzone przez Chrystusa! Dlatego jest smutno jest stwierdzać, że te dokumenty są mało znane!
Wielu franciszkanów świeckich po prostu żyje bez zaangażowania. Formacja ich polega jedynie na sporadycznych konferencjach jakiegoś dobrego brata. Rzadko podejmują indywidualną, staranną, gorliwą i osobistą lekturę Pisma Świętego, Źródeł Franciszkańskich i zasadniczych tekstów FZŚ.
Zakon nie jest dobrze przez nich poznany; członkowie nie znają jego funkcji i ignorują zasady ma których łączność i strukturalne życie Zakonu się opiera.
Przez lata odpowiadaliśmy dziesiątkom braci i sióstr na dręczące ich problemy, na które odpowiedź można było znaleźć po prostu przez otwarcie Konstytucji na właściwej stronie!
Musimy mieć odwagę pytania samych siebie – tak jak to robiliśmy wcześniej – ilu z nas może powiedzieć szczerze, że weszło na drogę prawdziwego nawrócenia bez oglądania się za siebie? Ilu z nas może powiedzieć, że są ożywiani wyłącznie przez pragnienie zupełnego dostosowania się do Chrystusa, jak Franciszek? Ilu może zapewnić, że ich aktywności i zachowanie nie są motywowane jedynie przestrzeganiem rutyny, formalności i wymogów raczej biurokratycznych niż powodami służenia duchowymi i wspólnotowymi.
Jeśli, zaczynając od siebie, wszyscy będziemy gotowi do zajęcia się tymi problemami, wtedy będziemy zdolni stawić czoło i rozwiązać, razem z naszymi braćmi i siostrami z całego świata, problem struktur i zarządzania naszym Zakonem i – po adekwatnym okresie próbnym – znaleźć rozwiązania, które w pełni będą odpowiadały naturze naszego Zakonu.
4. CELE I ZASIĘG „ZARZĄDZANIA”
- a) Zarządzanie Zakonem znaczy, na pierwszym miejscu, znać dobrze cele, które mają zostać osiągnięte przez zarządzanie.
Te cele są bardzo dobrze znane: są idealnie opisane w Regule i w Konstytucjach Generalnych. Jednakże rzadko są one obiektem poważnej refleksji, studiów i konkretnego przykładania się.
- b) Jakie są cele?
W istocie cel jest tylko jeden: ZOSTAĆ ŚWIĘTYM (dążyć do doskonałej miłości) i żyć świadczyć swoim życiem (misja).
Wszystkie inne cele mają swoje źródło w tym zasadniczym celu i reprezentują jego konkretne wyrażenie. Oto są cele, które natychmiast mogą być znalezione w Regule i Konstytucjach:
Reguła:
- Starać się o doskonałą miłość w naszym świeckim stanie.
- Żyć Ewangelią na wzór świętego Franciszka.
- Wprowadzać w życie charyzmat świętego Franciszka.
- Być świadkiem i narzędziem misji Kościoła.
- Głosić Chrystusa naszym życiem i słowami.
- Odbudowywać Kościół.
- Myśleć o Chrystusie: stałe nawracanie.
- Zbudować bardziej braterski ewangeliczny świat.
- Angażować się w życie publiczne.
- Angażować się w Sprawiedliwość, Pokój i Prawość Stworzenia (JPIC).
Te cele nie są tylko prywatnymi celami, które dotyczą tylko indywidualnych osób. Te cele dotyczą wszystkich, a szczególnie liderów na wszystkich szczeblach. Może wiele sióstr i braci myśli, że to dotyczy tylko ich prywatnego życia duchowego, ale od 1978 roku życie w FZŚ zasadniczo charakteryzuje się życiem wspólnotowym, więc wszystko co przyjmujemy jako cele musi charakteryzować nasze wspólne życie we wspólnotach na różnych poziomach.
Musimy najpierw poznać i wdrożyć wszystkie te cele osobiście, a potem nieustannie i gorliwie pracować, aby pomagać jedni drugim w ich osiąganiu.
„Urząd przełożonego czy radnego jest posługą braterską, zadaniem wypełnianym w poczuciu dyspozycyjności i odpowiedzialności wobec każdego brata i wspólnoty, aby każdy realizował się we własnym powołaniu, a każda wspólnota była prawdziwie franciszkańską wspólnotą kościelną, aktywnie obecną w Kościele i społeczeństwie.” (K.G.31.2)
Zadania wynikające z Konstytucji Generalnych:
- Animować i przewodzić.
- Łączyć i koordynować.
- Pracować w celu prawdziwego zjednoczenia, połączenia i skoordynowania wspólnot na wszystkich szczeblach, żeby mogły czuć się i być jednym i jedynym Zakonem. Pracować w celu zaistnienia na wszystkich szczeblach (lokalnym, regionalnym, narodowym i międzynarodowym) prawdziwej komunii celów formacji, działań apostolskich, konkretnej dobroczynności, wspólnych celów, aby służyć Kościołowi i światu w głoszeniu Dobrej Nowiny (ewangelizacja).
- Organizować okresowe spotkania regionu, aby połączyć wzajemną wiedzę, dzielić się nią i wspólnie układać plany na przyszłość.
Jak już powiedzieliśmy powyżej, koordynacja jest niezwykle ważnym celem, aby czuć się i być prawdziwym Zakonem. Wciąż jest jeszcze wiele pracy, aby osiągnąć ten cel. I (warto to powtórzyć) jeśli zdołamy osiągnąć konkretne zjednoczenie życia i intencji, możemy stać się ogromnie silnym „narzędziem” zdolnym podjąć naszą misję w świecie, razem z Rodziną Franciszkańską.
„Wspólnoty miejscowe niech się łączą we wspólnoty na różnym szczeblu: regionalnym, narodowym, międzynarodowym, według kryteriów kościelnych, terytorialnych czy innej natury. Są one koordynowane i zespolone zgodnie z Regułą i Konstytucjami. Jest to wymóg komunii między wspólnotami, zgodnej współpracy między nimi i jedności FZŚ”. (K.G.29.1)
- c) W Zakonie, aby osiągać cele, jest istotne by WYBIERAĆ WŁAŚCIWYCH LUDZI bez ulegania pokusie głosowania na naszych najlepszych przyjaciół, naszych „sojuszników”, którzy wspieraliby naszą osobistą wygodę lub cele. Ludzie których wybieramy powinni znać dobrze naturę Zakonu i jego zasady, powinni też mieć szczególne talenty, które są niezbędne do osiągania tego, czego potrzebuje wspólnota w danym momencie.
Odpowiedzialni za FZŚ na każdym stopniu niech będą:
- Braćmi profesami wieczystymi.
- Przekonani o doniosłości franciszkańskiego życia ewangelicznego.
- Zainteresowani życiem Kościoła i społeczeństwa z szerokim i szlachetnym spojrzeniem.
- Otwarci na dialog.
- Dyspozycyjni do udzielania i otrzymywania pomocy i współpracy. (K.G. 31.3)
- d) Po ustaleniu celów, niezbędne jest utworzenie planu działania, a następnie podejmować działania dla jego realizacji.
Bardzo często, zamiast tego, brak nam przemyślanych i precyzyjnych projektów – pozwalamy, by wypadki nas zdominowały i dyktowały nam priorytety i programy. Istnieje powszechna tendencja, aby czekać aż problem się pojawi i dopiero wtedy interweniować, aniżeli zapobiegać problemowi zanim się pojawił.
Inną kwestią jest to, że często raczej dajemy pierwszeństwo pilnym sprawom niż sprawom ważnym. Analizując co jest naszymi priorytetami zwykle dociera do nas to co jest najgłośniejsze, musimy jednak dokładnie ustalać prawdziwe priorytety i robić w pierwszej kolejności to, co rzeczywiście jest na pierwszym miejscu.
- e) Instytucja, struktury i projekty nie mogą nigdy hamować lub opóźniać ruchów wzrastania w nas wszystkich ducha.
Jest rzeczą nierozdzielną, aby mieć dobrą myśl, precyzyjny projekt – zgodny z duchowymi i instytucjonalnymi – celami do osiągnięcia. Jesteśmy Zakonem i słowo „zakon” przypomina nam konieczność organizowania naszego życia w regularny i zakonny sposób, aby osiągnąć nasze wspólne powołanie i misję. To, jednakże, nie może zostać zrobione biurokratycznie.
Instytucja nie może nigdy hamować ani utrudniać ruchów wzrastania w wolności Ducha w osobach. Dlatego liderzy na stanowiskach będą musieli zawsze być bardzo czujnymi, aby spostrzegać te impulsy. Musimy nauczyć się słuchać i zauważać i, jeśli to będzie niezbędne, być zdolnymi do zmieniania naszych decyzji.
- f) Wreszcie, jest absolutnie konieczne, aby rozwinąć w pełni i mądrze wprowadzić w życie wszystkie NARZĘDZIA SAMODETERMINACJI I PERSONALIZACJI zawarte w naszych Konstytucjach Generalnych, aby zgadzały się z potrzebami środowiska, kultury, różnorodności społecznej i politycznej, która charakteryzuje każdy kraj, w ramach naszej Reguły i Konstytucji Generalnych.
Wystarczy zobaczyć jak są pomyślane Statuty Narodowe, aby zrozumieć jak bardzo mało są one „wymagające”. Często Statuty są częściowymi lub zupełnymi duplikatami Konstytucji Generalnych!
„Statuty narodowe powinny określić kryteria organizacji FZŚ w narodzie. Zastosowanie tych kryteriów pozostawia się roztropnej ocenie odpowiedzialnych za zainteresowane wspólnoty i Rady narodowej”. (K.G. 29.3)
Ten artykuł wyraźnie zobowiązuje do znalezienia konkretnych i indywidualnych dróg organizowania Zakonu, ufny w roztropną kreatywność liderów, aby lepiej osiągać cele.
„Tam, gdzie sytuacja środowiskowa i potrzeby jej członków tego wymagają, w obrębie wspólnoty mogą pod kierunkiem jednej Rady być ustanowione sekcje lub grupy, które będą gromadziły członków złączonych przez szczególne wymogi, zbieżność interesów lub tożsamość podjętych działań. Grupy te będą mogły nadać sobie specyficzne normy dotyczące spotkań i działań, z zachowaniem wierności wymogom, które wynikają z przynależności do wspólnoty. Statuty narodowe ustalają odpowiednie kryteria dla tworzenia i funkcjonowania sekcji lub grup”. (K.G. 34)
Ten artykuł oferuje szerokie możliwości organizowania struktury, które są spójne z realizacją celów Rad Wspólnot.
Również w naszych decyzjach operacyjnych i kiedy myślimy o tym jak zarządzać naszym ukochanym Zakonem, zapraszam Was do stałego czytania Konstytucji Generalnych, z intencją szukania odpowiedzi jaki jest najlepszy sposób służenia naszym siostrom i braciom.
5. NIEKTÓRE KONKRETNE PROBLEMY
Wskażę tu na kilka problemów, które odpowiadają mojemu doświadczeniu i osobistej wrażliwości. Potem, każdy z Was powinien zaoferować swój własny konstruktywny wkład w te i inne możliwe tematy na bazie własnego doświadczenia i wrażliwości.
- a) Brak kolegialności i niezrozumienie roli ministrów.
To jest najczęstszy problem w Zakonie. Problem istnieje nie tylko dlatego, że są ministrowie, którzy uważają że są upoważnieni do posiadania władzy absolutnej, ale również dlatego, że są radni przekonani, że minister jest odpowiedzialny i władny zrobić wszystko, lub którzy po prostu nie mają zamiaru angażować się w posługiwanie.
Rozwiązanie tego problemu całkowicie leży w przestrzeganiu naszej Reguły i Konstytucji Generalnych.
Niezrozumienie to jest szczególnie widoczne gdy weźmiemy pod uwagę rolę wice-ministrów. Są oni bardzo często uważani za „zastępczych ministrów”, sądzi się, że nie mają oni nic do roboty dopóki urzędują ministrowie. Dlatego usilnie zalecam przeczytać Konstytucje Generalne:
Obowiązkiem zastępcy przełożonego jest: (K.G. 52.1)
- Współpraca z przełożonym w duchu braterskim i wspomaganie go w wypełnianiu właściwych mu zadań;
- Wypełnianie funkcji, które zostają mu powierzone przez Radę względnie przez zebranie lub kapitułę;
- Zastępowanie przełożonego w jego kompetencjach i odpowiedzialności, w przypadku nieobecności lub czasowej przeszkody;
- Podjęcie funkcji przełożonego, kiedy urząd wakuje.
Te obowiązki – szczególnie dwa pierwsze – są czymś o wiele więcej niż czekaniem aż ministrowie „znikną”. To potrzebuje nowego zrozumienia ze strony ministrów i wiceministrów.
- b) Radni, którzy nie akceptują „mieszania się” Ministrów i Rady.
Przyczyną tego są indywidualne osobowości, brak dialogu i ignorancja, ale również fakt, że wybór indywidualnych kandydatów (to jest teraz powszechna moda) przez Kapitułę daje niewłaściwe poczucie tym ludziom, że Kapituła nadała im bezpośredni i osobisty mandat i w konsekwencji zakładają, że są jedynie odpowiedzialni przed Kapitułą a nie przez Radą. To jest zupełnie niewłaściwe! Metodologiczna i dojrzała refleksja jest potrzebna, aby wyeliminować ten poważny błąd.
- c) Chroniczny brak środków finansowych!!!
Istniejący system finansowania poprzez składki ze Wspólnot Narodowych okazuje się nieskuteczny, nie dający się udoskonalić. Nie mamy żadnego innego źródła dochodów.
- d) Nadmierne obciążenie pracą tych, którzy w Radach naprawdę poświęcają się służeniu braciom.
Ta sytuacja powoduje „wyczerpanie” psychiczne i umysłowe ludzi, którzy są poważnie zaangażowani w służenie oraz rozwiązywanie poważnych problemów indywidualnych członków i całej Wspólnoty. To powoduje spadek poczucia odpowiedzialności u innych członków Rady i innych członków Wspólnoty. To promuje możliwe autorytarne zarządzanie, które zabija braterskość i kolegialność.
- e) Niewystarczające zaangażowanie członków, lub jego brak, nie wybranych do służenia braciom na wszystkich poziomach!!!
Z drugiej strony, struktury muszą zawsze polegać na najlepszych z możliwych kompetencjach, zdolnościach, doświadczeniu i dyspozycyjności, aby służyć Wspólnocie, nawet jeśli świadczone są przez członków nie wybranych. Wybrani członkowie będą zawsze ponosili ostateczną odpowiedzialność za mądrą koordynację wszystkich struktur. Jeśli nie ma komunikacji pomiędzy radami i członkami, i jeśli zadania nie są dzielone w braterski sposób, biorąc wszystkie kompetencje pod uwagę, niektórzy będą wielce przeciążeni, podczas gdy inni czują się bezużyteczni.
(Wszyscy) „Bracia są współodpowiedzialni za życie wspólnoty, do której należą, i FZŚ jako jedności organicznej wszystkich wspólnot rozsianych po świecie.” (K.G. 30.1)
- f) Brak stałych struktur, które by wspierały funkcje zarządzania i zasadnicze działania Zakonu.
Niektóre stabilne i sprawne struktury są potrzebne, aby zagwarantować:
- Ciągłość działań w dłuższym okresie.
- Kończenie wszystkich zadań w Radach.
- Sprawiedliwą dystrybucję obowiązków i większą wydajność we wdrażaniu zadań.
W Zakonie panuje rozpowszechniona tendencja przyswajania powszechnie potępianego „spoils system” (system podziału łupów – obsadzanie stanowisk przez zwycięska partię) używanego w świecie polityki. Kiedy ministrowie i Rady zmieniają kierunek działania, zmieniają również wszystkich współpracowników, mimo tego czy są dobrzy czy źli. Również nowe rady mają skłonność, aby radykalnie zmieniać zadania i styl pracy poprzedniego kierownictwa, nawet jeśli były one właściwie.
Jedną rzeczą jest dać nowy impuls, aby naprawić zaistniałe błędy i zaimplementować nowe niezbędne projekty, a inną rzeczą jest zaczynać wszystko od początku tylko dlatego, że nowi ministrowie lub nowi członkowie rady chcą, aby działania były zgodne z ich wyobrażeniem, aby stwierdzić ich wyższość i potwierdzić swój „autorytet”!
Na poziomie międzynarodowym nie ma wydajnych i skoordynowanych systemów decentralizacji.
- g) Izolacja i nadmierna lokalizacja działania w parafiach lub lokalnych społecznościach.
- h) Znaczny brak dobrze przygotowanych i dyspozycyjnych osób!!!
To jest jeden z powodów dlaczego jest niemożliwe stworzenie poważnych i trwałych struktur. Ten brak dobrze przygotowanych ludzi uniemożliwia Zakonowi rozwinięcie wewnętrznego „know-how”. To obliguje Zakon do szukania pomocy na zewnątrz a często – nawet jeśli ta zewnętrzna pomoc jest wykwalifikowana – te osoby z zewnątrz mogą nie mówić tym samym językiem co Franciszkanie Świeccy i mogą ignorować ich rzeczywiste potrzeby, historię, Regułę, tożsamość itd.
- i) Braterskie i duszpasterskie wizytacje!!!
Czas który poświęcamy Wspólnotom Narodowym podczas wizytacji (a jeszcze gorzej jest we Wspólnotach niższych szczebli) jest zawsze ekstremalnie krótki, zarówno podczas spontanicznych wizyt jak i potem, kiedy pojawiają się problemy, które wymagają czasu i osobistej obecności. Ne zawsze jest możliwe podtrzymywanie stałego operacyjnego kontaktu i, nawet jeśli jest potrzebna, wydłużonej obecności wizytatorów, aby towarzyszyć i rozwiązywać napotkane problemy. Problemy, które wizytatorzy znajdują, rzadko dają się od razu rozwiązać całkowicie, niekiedy wymagają bezpośredniej, powtarzalnej i przedłużonej obecności.
- j) Niewystarczające zaangażowanie w strukturach Kościoła lokalnego, diecezjalnego i powszechnego.
- k) Niewystarczające współdziałanie z resztą Rodziny Franciszkańskiej. Brak wspólnych celów i działań.
Franciszkańskie zakony często działają pojedynczo, w osamotnieniu czy izolacji. Niewystarczająca w Rodzinie Franciszkańskiej jest świadomość potrzeby wspólnego razem w celu osiągania apostolskich celów misyjnych i ewangelizacji. Często nie ma chęci, aby pracować razem.
- l) Wertykalna i horyzontalna komunikacja w Zakonie!!!
Wiemy dobrze, przez nasze doświadczenie, że łańcuch transmisyjny z Międzynarodowej Wspólnoty/Prezydium w dół, w większości przypadków, zatrzymuje się już na poziomie Wspólnoty Narodowej, i prawie nigdy nie osiąga poziomów lokalnych. Jeśli nie naprawimy tego, jest iluzją że Zakon stanie się tym czym powinien być.
Z kilkoma wyjątkami, lokalne, regionalne i narodowe Wspólnoty nie mają kontaktów, brak jest współpracy pomiędzy nimi, wspólnej realizacji konkretnych projektów.
Brak komunikacji jest w dużej mierze winą rad wyższych poziomów, które w rzeczywistości mają za zadanie koordynować i łączyć, ale również Wspólnot Lokalnych które często nie chcą wyjść ze swojej skorupy.
W rezultacie, często nie ma horyzontalnej komunikacji nawet od ministrów w kierunku członków ich własnych Rad i vice versa!!!
- m) Brak zrozumienia natury związku FZŚ – Młodzież Franciszkańska (MF). Brak przyjmowania odpowiedzialności za MF.
„Młodzież Franciszkańska (MF), jak ją rozumieją te Konstytucje i za którą FZŚ uważa się szczególnie odpowiedzialny, tworzą ci młodzi, którzy czują się wezwani przez Ducha Świętego do przeżywania we wspólnocie doświadczenia chrześcijańskiego, w świetle orędzia św. Franciszka z Asyżu, pogłębiając własne powołanie w obrębie Franciszkańskiego Zakonu Świeckich.” (K.G. 96.2)
„FZŚ na mocy samego swego powołania powinien być gotowy dzielić się doświadczeniem życia franciszkańskiego z młodymi.…” (K.G. 96.1)
Poza rzadkimi wyjątkami, Franciszkański Zakon Świeckich zazwyczaj nie przestrzega tych wymogów Reguły i Konstytucji Generalnych!
„Młodzież Franciszkańska ma specyficzną organizację i metody formacji oraz środki pedagogiczne dostosowane do potrzeb świata młodzieży.” (K.G. 96.5)
Młodzież Franciszkańska cieszy się szeroką autonomią wewnątrz FZŚ.
W większości przypadków, przeciwnie, Franciszkanie Świeccy oczekują i upominają się o rządzenie nad Młodzieżą Franciszkańską, a gdy MF odmawia, odpowiedzią jest obojętność i utrata zainteresowania nimi.
Wszystkie obowiązki spoczywają na FZŚ: animacja, adekwatna franciszkańska formacja, dzielenie doświadczenie życia ewangelicznego. Jesteśmy świadomi kilku nadużyć w wielu krajach i znacznej niechęci FZŚ, aby wypełniać obowiązki względem MF.
„Młodzież Franciszkańska jako składnik Rodziny Franciszkańskiej od kompetentnych odpowiedzialnych świeckich … domaga się odpowiednio animacji braterskiej i asystencji duchowej.” (K.G. 96.6)
„Wspólnoty FZŚ niech się angażują, aby wspólnotom Młodzieży Franciszkańskiej dać braterskiego animatora, który … zapewniałby odpowiednią franciszkańską formację świecką.” (K.G. 97.2)
„Przedstawiciel Młodzieży Franciszkańskiej wyznaczony przez swoją Radę należy do odpowiedniej Rady FZŚ; przedstawiciel FZŚ wyznaczony przez własną Radę należy do Rady Młodzieży Franciszkańskiej tego samego stopnia. Przedstawiciel Młodzieży Franciszkańskiej ma głos z Radzie FZŚ tylko wtedy, jeśli jest franciszkaninem świeckim po profesji”. (K.G. 97.4)
„Dla popierania ścisłej komunii z FZŚ wszyscy odpowiedzialni Młodzieży Franciszkańskiej na szczeblu międzynarodowym oraz przynajmniej dwaj członkowie Rady narodowej Młodzieży Franciszkańskiej niech będą młodymi franciszkanami świeckimi po profesji.” (K.G. 97.3)
Związek na poziomie międzynarodowym działa dobrze.
Kościół, w odniesieniu do Rodziny Franciszkańskiej, powierzył FZŚ zadanie bliskiej troski za Młodzież Franciszkańską, w ramach jego własnej organizacji. To zadnie musi być w pełni zrealizowane z radością oraz silnym przeświadczeniem.
FZŚ potrzebuje Młodzieży Franciszkańskiej bardziej niż Młodzież Franciszkańska potrzebuje FZŚ!
Asyż, 3 listopada 2014
Tłumaczenie robocze.
Oryginalny tekst tutaj.
Kapituła Generalna
Franciszkańskiego Zakonu Świeckich (OFS)
WNIOSKI
Circ. N. 3 / 14-20
Prot. N. 2712 / 14-20
Rzym, 02 lutego 2015
Święto Ofiarowania Pana Jezusa w świątyni
Do wszystkich krajowych ministrów
Do wszystkich narodowych rad
Do wszystkich radnych międzynarodowych
Do wszystkich członków Franciszkańskiego Zakonu Świeckich na całym świecie
Moi drodzy Bracia i Siostry!
Niech Pan obdarzy Was swoim pokojem!
Nie minęło wiele czasu od XIV Generalnej i VI Wyborczej Kapituły Franciszkańskiego Zakonu Świeckich, odbywającej się w Asyżu, w dniach 1-9 listopada 2014 roku. Jestem pewien, że wszyscy mamy dobre wspomnienia i głębokie doświadczenie ducha braterstwa. Mogliśmy przeżyć to wydarzenie w duchu braterstwa, co ubogaciło nas wszystkich.
Z wielką radością wysyłam dokument zakończenia Kapituły Generalnej. To jest podsumowanie wielkiego dzieła wszystkich i każdego członka Kapituły. I w tym momencie chciałbym wyrazić moje osobiste uznanie dla członków komisji, którzy pracowali bardzo ofiarnie nad redakcją tego dokumentu: Maria Consuelo Núńez (Wenezuela), Marion Clorey (Kanada), Mary Stronach (USA), Hendro Setiawan (Indonezja) i ks. Amando Trujillo-Cano TOR, Asystentowi.
Niniejszy dokument zawiera priorytety Zakonu na najbliższe sześć lat. Zapraszam do realizowania naszych planów formacyjnych i działania tak, by priorytety te charakteryzowały życie Zakonu. Nasz Zakon posiada zarówno swój charyzmat i swoje struktury, i te dwie rzeczy są nierozdzielne. Dążąc w naszych wspólnotach do świętości i do pogłębienia duchowości franciszkańskiej, musimy pamiętać, że jako Zakon mamy strukturę, która musi być przestrzegana.
Głównym tematem kapituły było „Jak zarządzać strukturą międzynarodową jaką jest Franciszkański Zakon Świeckich”. Wypracowane na niej wnioski będą podstawą do studiów i refleksji oraz do zaproponowania alternatywnych wytycznych do działalności Zakonu. Teraz otwieramy powszechny dialog z udziałem każdego brata i każdej siostry na całym świecie. Prezydium będzie przedstawiać harmonogram pracy, ustalać terminy w których winny do niego wrócić odpowiedzi. Uprzejmie prosimy o przestrzeganie wskazówek i terminów, które zostaną wysłane w kwietniu tego roku.
Prace których dokonujemy teraz będą ramami naszej formacji w ciągu najbliższych trzech lat, przygotowujemy się do ostatecznej dyskusji podczas naszej Kapituły Generalnej 2017, mając nadzieję, że pomogą one także odnowić nasz sposób myślenia.
Niech nasi święci niebiescy patroni, Franciszek, Elżbieta Węgierska i Ludwik oświecą nas Bożym światłem.
Wasz brat
Tibor Kauser
minister generalny OFS
WNIOSKI
z Kapituły Generalnej Franciszkańskiego Zakonu Świeckich (OFS)
VI Kapituła Wyborcza Franciszkańskiego Zakonu Świeckich (OFS) odbyła się w Asyżu od 1 do 9 listopada 2014 roku.
Kapituła odbywała się w ramach obchodów Roku Jubileuszowego Świętego Ludwika IX króla Francji, patrona OFS, upamiętniającego 800-lecia jego urodzin.
Otwarcie
Liturgia otwarcia została odprawiona w dolnej Bazylice świętego Franciszka, której przewodniczył abp Domenico Sorrentino. Na koniec uroczystości Przełożona Generalna Encarnación del Pozo poprowadziła modlitwę, poświęcając cały Franciszkański Zakon Świeckich Maryi Dziewicy.
W kapitule uczestniczyli: Radni Międzynarodowi i obserwatorzy reprezentujący około siedemdziesiąt pięć krajów, w tym także nowopowstałe braterskie wspólnoty narodowe.
Kapituła przebiegła bardzo sprawnie dzięki ofiarnej pracy Prezydium Międzynarodowej Rady OFS (CIOFS) i Zespołu koordynacyjnego. Bracia i siostry z całego świata byli informowani o przebiegu Kapituły, niemal natychmiast przez media społecznościowe, i byli w stanie uczestniczyć w niektórych częściach liturgii na żywo.
Kapituła wyraziła uznanie dla Przełożonej Generalnej podejmującej wysiłki na rzecz braci i sióstr na całym świecie. Praca CIOFS i Prezydium była dowodem żywotności wspólnoty.
W sprawozdaniu Minister Generalnej przedstawione były sukcesy i wyzwania. Wiele zostało dokonane poprzez doradztwo Prezydium CIOFS. Kilka inicjatyw, takich jak Projekt Afryka, Projekt Chiny i rozwojowe projekty na Haiti dały dowód solidarności naszej międzynarodowej rodziny. Zorganizowane Kongresy Kontynentalne OFS i Młodzieży Franciszkańskiej (YsouFra) wzmocniły więzi wśród sąsiednich wspólnot narodowych i wśród członków Młodzieży Franciszkańskiej.
Minister Generalna zachęciła wszystkich braci i siostry, aby żyć bezwarunkową miłością do Kościoła i Papieża oraz dawać świadectwo życia w braterstwie. Także apelowała, by żyć skromnie i z umiarem, aby być w stanie „lepiej dzielić się dobrami duchowymi i materialnymi z braćmi, zwłaszcza tymi uważanymi za ostatnich” (Konst. 15,3). Zachęcała również nowe Prezydium CIOFS do prowadzenia i animacji Międzynarodowej Wspólnoty z miłością i przekonaniem, mając na uwadze tożsamość Zakonu. Zaapelowała do międzynarodowych radnych, by potraktowali swą rolę i odpowiedzialność poważnie, zarówno na poziomie krajowym jak i międzynarodowym.
Konferencję Generalnych Asystentów Duchowych (CAS) tworzą obecnie: O. Martín Bitzer OFMConv., O. Amando Trujillo Cano TOR, Fr. Franciszek Bongajum Dor, OFMCap., O. José Antonio Cruz Duarte, OFM, przewodniczący CAS. Ten ostatni przedstawił raport, przygotowany przez CAS kolegialnie, w którym zwrócono szczególną uwagę na znaczenie braterskiej służby wspólnotom OFS i MF na całym świecie, które stoją przed różnymi nadziejami i wyzwaniami współczesności. W raporcie przedstawiono podsumowanie wielorakiej różnorodności działań przeprowadzonych wspólnie przez czterech asystentów duchowych, członków Prezydium CIOFS w ramach odpowiedzialności za Zakon.
W raporcie CAS zawarto również kilka propozycji i projektów, które mają na celu wzmocnienie aktywności Braci Pierwszego Zakonu i TOR w ich służbie duchowej i pomocy duszpasterskiej dla OFS i MF. CAS poinformował także kapitułę o wniosku, przedstawionym na Konferencji Ministrów Generalnych Pierwszego Zakonu i TOR, o wspieranie procesu tworzenia Konferencji Wyższych Przełożonych Narodowych w tych krajach, w których jeszcze one nie istnieją. Takie konferencje pomogą zapewnić lepszą koordynację na służbie duchowej i duszpasterskiej pomocy dla OFS i MF, a także ułatwią tworzenie nowych konferencji krajowych i regionalnych asystentów duchowych do OFS i MF, gdzie jeszcze nie istnieją.
Prezydium CIOFS, powierzyło braciom Benedetto Lino i Tibor Kauser przedstawienie zasadniczego tematu kapituły „Jak kierować Międzynarodowym Zakonem takim jak FZŚ (OFS)”. Prezentacja ta miała na celu pobudzić do głębokiej refleksji na temat doświadczeń braci, sióstr i asystentów duchowych w całej historii Zakonu. To było przedmiotem dyskusji na temat różnych podejść do niektórych punktów prezentacji. Praca, w podzielonych na grupy, uczestników kapituły zaowocowała twórczym rozeznaniem i wnioskami, że Świeccy Franciszkanie są powołani do świętości, a ich Reguła i Konstytucje Generalne zapewniają im podstawy do tego. Żyją tym powołaniem każdego dnia, jak każdy chrześcijan w świecie.
Kapituła Generalna ustaliła nowe obszary odpowiedzialności dla siedmiu radnych Prezydium CIOFS. Zmiana została dokonana w związku z poprzednim nierównomiernym rozkładem wspólnot narodowych. Ustanowiono podział, w którym wspólnoty są bardziej równomiernie rozmieszczone, wyrównuje to więcej sąsiadujących wspólnot w ramach tej samej grupy, uwzględniono, w miarę możliwości, grupy językowe.
O. Marco Tasca, Minister Generalny OFMConv, złożył wizytę uczestnikom kapituły i zabrał głos podczas obrad. O. Michael Perry Minister Generalny OFM przesłał list z pozdrowieniami do uczestników, który odczytano podczas obrad. Wiele innych pozdrowień napłynęło od członków Rodziny Franciszkańskiej, niektóre osobiście, inne w formie pisemnej.
Sesji wyborczej przewodniczył o. Nicholas Polichnowski, Minister Generalny TOR, w imieniu Konferencji Przełożonych Generalnych Pierwszego Zakonu i TOR. On też przewodniczył Eucharystii w górnej Bazylice św. Franciszka, podczas której zaprzysiężeni zostali nowo wybrani członkowie Prezydium CIOFS.
Wybrano następujący skład Prezydium CIOFS:
- Tibor Kauser z Węgier, Minister Generalny;
- María Consuelo Núnez z Wenezueli, Zastępca Ministra Generalnego;
- Ana Fruk z Chorwacji, radny Prezydium dla Europy obszaru 1 (niemiecko-angielski);
- Attilio Galimberti z Włoch, radny dla Europy obszaru 2 (angielsko-włoski);
- Ana María Raffo z Peru, radna dla Ameryki Łacińskiej i Hiszpanii (hiszpański);
- Silvia Diana z Argentyny, radna dla Ameryki Łacińskiej część południowa – kraje Ameryki Południowej: Urugwaj, Argentyna, Brazylia, Chile, Paragwaj (hiszpańsko-portugalski);
- Jenny Harrington z Południowej Afryki, radny dla Ameryki Północnej i Afryki (angielski);
- Augustyn Yoon Young Hak z Korei, radny dla Azji i Oceanii (angielski);
- Michel Janian z Libanu, radny dla krajów francuskojęzycznych.
Uczestnicy Kapituły darzeni byli miłością i wsparciem przez wszystkich uczestniczących w Kapitule, wraz z bratem i siostrą z Trzeciego Zakonu Bractwa Św. Franciszka z Kościoła anglikańskiego. W tym samym czasie, wszyscy łączyli się w bólu i cierpieniu tak wielu ludzi na świecie, zwłaszcza tych chrześcijan, którzy są nadal prześladowani na wszystkich kontynentach, w tym braci i sióstr z FZŚ.
Priorytety
Kierowanie Zakonem – Temat nadrzędny
Po prezentacji głównego tematu i późniejszych dyskusji w grupach roboczych oraz w sesjach plenarnych, Kapituła Generalna zatwierdziła proponowany projekt, który odzwierciedla alternatywne sposoby kierowania i animowania OFS na poziomie międzynarodowym. Zgodnie z decyzją Kapituły udział w nim wezmą wszystkie wspólnoty narodowe w ciągu najbliższych trzech lat. Temat ten będzie przedmiotem refleksji i badań przez wszystkie wspólnoty OFS i MF, i jest nadrzędnym tematem wszystkich naszych priorytetów.
To dzieło refleksji i badań będzie oparte na podstawie dokumentów korespondujących z głównym tematem Kapituły oraz wypracowanych wniosków pochodzących z grup roboczych, tutaj zawartych. Wyniki refleksji i badań przeprowadzonych przez wszystkich profesów w OFS, a także propozycje, należy przesłać do Prezydium CIOFS, które następnie wyznaczy Komisję, dla scalenia najważniejszych propozycji w dokumencie, który stanie się Instrumentum Laboris do Kapituły Generalnej w 2017. Dokument ten powinien być przesłany do wszystkich wspólnot narodowych w odpowiednim czasie, przed wspomnianą Kapitułą, by dotarł do jak największej liczby braci i sióstr, w celu dokonania przeglądu i analizy, w ramach przygotowań do Kapituły Generalnej w 2017.
W ciągu całej Kapituły dziewięć grup dyskutowało na różne kwestie związane z jej programem, zaczynając od głównego tematu, poprzez sprawozdanie Ministrer Generalnej, wnioski okrągłego stołu i nowych obszarów Radnych Prezydencji. Wnioski grup roboczych i treści głównych dyskusji w trakcie Kapituły zostały przeanalizowane i zebrane przez Komisję Wnioskową w następujący sposób:
Formacja
Formacja odgrywa istotną rolę w nawróceniu do Chrystusa i pogłębieniu naszego świeckiego powołania franciszkańskiego. Brak prawdziwego nawrócenia jest, jak dotąd, jednym z najpoważniejszych problemów, które występują w naszym Zakonie. Jednym z zadań będzie odkrycie na nowo bogactwa i włączenie naszego powołania, które daje przestrzeń do wszystkich powołań, w tym wezwanie do życia małżeńskiego lub do angażowania się w jednym lub w wielu prywatnych ślubach (por. prywatne śluby Konst. 36).
Aby to osiągnąć, formacja – zarówno początkowa i stała – powinna być dostępna dla wszystkich, a wspólnoty narodowe powinny traktować ją jako najwyższy priorytet. Kapituła uzgodniła, że formacja ciągła opracowana przez Prezydium CIOFS jest bardzo ważnym narzędziem, które winno docierać do braci i sióstr na wszystkich poziomach Zakonu, więc każda Rada Narodowa powinna zatroszczyć się, aby ten materiały z tym związane były dostępne dla wszystkich członków Zakonu w jej kraju. Materiał ten powinien również zapewniać równowagę między teorią i życiem codziennym.
Kapituła Generalna zaleca, aby:
- Prezydium CIOFS kontynuowało Międzynarodowe Kursy Formacji dla formatorów wspólnot narodowych.
- Prezydium CIOFS ukończyło prace nad podręcznik do formacji początkowej.
- Wspólnoty na różnych poziomach udostępnią na stronach internetowych materiały dla formacji początkowej i ciągłej i wirtualnego nauczania, w tym warsztaty dla nowo wybranych Ministrów Narodowych i Radnych Międzynarodowych.
- Rady Narodowe promowały formację ciągłą Asystentów Duchowych.
Rodzina
Rodzina była istotnym tematem podczas Kapituły Generalnej. Okrągły stół, poświęcony był temu tematowi, prezentował doświadczenia Franciszkanów Świeckich z całego świata w służbie będącym na marginesie społeczeństwa. Uczestnicy Kapituły byli bardzo wdzięczni za możliwość poznania tych doświadczeń. Podczas dyskusji życie w komunii w Trójcy Świętej zostało przedstawione jako wzór miłości i komunikacji dla rodzin.
Kapituła Generalna zdecydowanie zaleca promowanie i wzmacnianie życia rodzinnego Franciszkanów Świeckich przez przyjęcie następujących wniosków:
- We wszystkich programach formacyjnych FZŚ i MF uwzględniać należy znaczenie seksualności i sakramentu małżeństwa.
- Starać się Wspólnoty FZŚ były miejscami opieki i wsparcia dla członków rodzin.
- Należy zachęcać Wspólnoty FZŚ do organizowania spotkań rodzinnych i ogólnie „niech będzie współudział w ważnych chwilach życia rodzinnego współbraci” (Konst. 24) dając możliwości dzielenia się także z członkami MF i ich rodzinami.
- Ustawicznie promować modlitwy i konstruktywny dialogu w rodzinie. Zawsze, gdy jest to dogodne i konieczne, „niech będzie popierana formacja grup małżonków i grup rodzinnych” (Konst. 24, 2).
Obecność w świecie
Podczas kapituły grupy robocze stwierdzały fakt, że „jest to czas dla nas, aby w pełni żyć dla naszej misji i oczekiwań Kościoła, zarówno jako jednostki i jako Zakonu” (Słowa Świętego Jana Pawła II do OFS podczas Kapituły generalnej, 22 listopada 2002, wymienione w wystąpieniu B. Lino). W odniesieniu do udziału w misji ewangelizacji, przypomina się, że Franciszkanie Świeccy powinni dawać świadectwo w słowach i czynach.
W tym duchu uczestnicy Kapituły rozważali nad cytatem z Konstytucji FZŚ: „Udział w posłudze uświęcania, którą Kościół wypełnia poprzez liturgię, modlitwę oraz dzieła pokuty i miłości, niech bracia realizują przede wszystkim we własnej rodzinie, następnie we wspólnocie, a wreszcie – przez aktywną obecność – w Kościele miejscowym i w społeczeństwie” (Konst. 17,4).
Ponadto ze sprawozdania Przełożonej Generalnej dowiedzieliśmy się, że Prezydium CIOFS stało się uprzywilejowanym miejscem przepływem informacji wśród wspólnot narodowych, zwłaszcza w sytuacjach, gdy kraje doświadczyły klęsk żywiołowych lub poważnych konfliktów społecznych. Dlatego zachęca się Rady Narodowe do ustanowienia podobnego przepływu informacji na poziomie krajowym w celu utrzymania stałej komunikacji i współpracy z Komisją Prezydium CIOFS.
Kapituła zaleca również kontynuację różnorodnych projektów rozwojowych, które Prezydium CIOFS wspierało na Haiti po tragicznym trzęsieniu ziemi, które miało miejsce w dniu 12 stycznia 2010 roku. Wizyty Prezydium CIOFS i współpraca z innymi podmiotami przyczyniły się do zwiększenia pomocy dla naszych chorych braci i sióstr.
Kapituła Generalna zaleca, aby:
- Rady narodowe wspierały badania i wdrożenia adhortacji apostolskiej Evangelii Gaudium.
- Promować aktywny udział OFS w najważniejszych wydarzeniach kościelnych, nie tylko w obrębie diecezji, ale także na poziomie krajowym i międzynarodowym.
- Kontynuować pracę nad analizowaniem przyczyn świętości Franciszkanów Świeckich (dotyczy komisji, która bada żywoty członków FZŚ z całego świata na przełomie 800 lat). W tym celu Prezydencja CIOFS wyznacza niezbędnych członków tego biura i zapewnia im wsparcie i wskazówki, aby umacniać ich pracę.
- 4. Projekty specjalne realizowane przez Prezydencję CIOFS pokazują, jak bardzo Zakon musi zwrócić uwagę na te wspólnoty narodowe, w których wyznawanie wiary, jest wyzwaniem dla mniejszości chrześcijańskich.
- Projekt Afryka: Kapituła gratuluje członkom Projektu Afryka, której Faza II została zatwierdzona przez Prezydium CIOFS tuż przed Kapitułą Generalną. Ten projekt wymaga ciężkiej pracy od swoich członków oraz porad i wsparcia ze strony Prezydencji CIOFS.
- Projekt Chiny: Kapituła gratuluje także Prezydencji CIOFS jej pracy i zaangażowania na rzecz Projektu Chiny, i zaleca, by kontynuować wspieranie go.
- Projekt Ziemia Święta: Kapituła zaleca Prezydium CIOFS kontynuowanie rozmów na temat logistyki powstającej międzynarodowej wspólnoty w Ziemi Świętej.
- Franciszkanie świeccy powinni pogłębić udział i zaangażowanie, aby skuteczniej dbać o Boże stworzenie w naszym świecie, biorąc pod uwagę rosnące pogarszanie się sytuacji systemów ekologicznych na całym świecie, spowodowane działalnością człowieka, objawiające się na różne sposoby, które zagrażają egzystencji wszystkich narodów – zwłaszcza ubogich, ich fizycznego i społecznego bezpieczeństwa oraz zdrowego rozwoju obecnych i przyszłych pokoleń (por. Konst. 18,4).
Komunikacja
Grupy robocze uzgodniły znaczenie posiadania dobrej komunikacji na wszystkich poziomach. To wymaga wysiłku, nie tylko w publikacji materiałów formacyjnych, dokumentów i okólników w ramach Prezydencji CIOFS, ale także w tworzeniu dobrze zorganizowanej sieci komunikacyjnej dotarcia do braci i sióstr w lokalnych wspólnotach. Tłumaczenia dokumentów zawsze było bardzo ważnym wyzwaniem dla Prezydium CIOFS. Dobre działania komunikacyjne również wzmacniają zasięg powołań.
Kapituła zaleca Prezydium CIOFS:
- Utworzenie zespołu braci i sióstr z umiejętnościami tłumaczenia, aby pomóc w tym ważnym zadaniu.
- Sporządzenia formularza, który będzie służył jako szablon do rocznych sprawozdań, które Rady Narodowe muszą przedstawiać. Będzie to ułatwieniem dla Rad Narodowych i przyspieszy opracowanie raportu.
- Dokonanie oceny możliwości bazy informacyjnej FZS.
- Strona CIOFS powinna być bardziej dynamiczna. Można to uzyskać przez:
- Ustalenie parametrów zarządzania stroną internetową i mediami społecznościowymi.
- Częstszą aktualizację strony internetowej.
- Umieszczanie na stronie internetowej intencji modlitewnych.
- Świeccy Franciszkanie korzystają z mediów społecznościowych; w celu poprawy komunikacji na wszystkich poziomach: dostęp do Internetu, Skype, Facebook itp., w trosce o ich wysoką odpowiedzialność, jako członków OFS, konieczne jest by zwracać szczególną uwagę na treści jakie publikują w imieniu Zakonu (por Can. 823,1).
- Komunikacja pomiędzy wspólnotami narodowymi umacnia się przez:
- Lepszą komunikację między Radnymi Międzynarodowymi.
- Wspieranie działalności między narodowymi wspólnotami z tego samego obszaru geograficznego do budowy silniejszych relacji między nimi.
- Sporządzenie przez przełożonych narodowych, formatorów oraz radnych międzynarodowy wykazów adresowych.
- Partnerstwo: Dzielenie się różnorodnymi darami i talentami w naszych wspólnotach.
Młodzież Franciszkańska
Międzynarodowi Radni z MF pracowali w trakcie Kapituły nad każdym tematem poprzez dyskusję i przedstawienie zaleceń Kapitule Generalnej. Podkreślali oni, że członkowie OFS powinni dać świadectwo MF w celu potwierdzenia braterstwa pomiędzy nimi. W związku z tym, poprosili o szczególną uwagę nad wyzwaniem do poprawy relacji FZŚ-MF, które powinno obejmować:
- Szkolenia formacyjne członków OFS i asystentów duchowych, tak aby zapoznali się z ich obowiązkami i rolą wobec MF, na podstawie wielu dokumentów opublikowanych przez Prezydencję CIOFS na ten temat.
- Dawanie możliwości członkom MF do ich angażowania się w pracach, do wykonania których mają doświadczenie, np. takich jak strony internetowe, sieci społecznościowe, projekty charytatywne, projektowanie, sekretariat, rachunkowość itp.
Wspólnoty powstające
W swoim raporcie, Minister Generalna stwierdziła, że szczególną uwagę należy zwrócić na tworzące się wspólnoty narodowe. Ten temat był również główną kwestią afrykańskich kongresów.
Kapituła zaleca, aby:
- Prezydencja CIOFS nadal wspierała powstające wspólnoty i nimi kierowała.
- Prezydencja CIOFS pomoże powstającym wspólnotom znaleźć inną wspólnotę narodową OFS, z którą będzie mogła współpracować.
Finanse
Sprawozdania finansowe Generalnego Skarbnika i budżetu Prezydencji CIOFS za ostatnie trzy lata, przedstawione przez Komisję Gospodarczą, wywołały żywą i zdrową dyskusję wśród członków Kapituły. Udzielono wyjaśnień na wiele zadanych pytań, kilka wniosków zostało wykonanych. W ramach refleksji na ten temat, delegaci Kapituły zostali zaproszeni, aby włączyć się do zasad i wytycznych dostarczanych przez Konstytucje OFS, w szczególności: „W duchu rodzinnym każdy brat, w miarę własnych możliwości, niech złoży wkład do kasy wspólnoty w celu dostarczania środków finansowych potrzebnych do życia wspólnoty oraz do jej dzieł kultu, apostolatu i charytatywnych. Bracia zadbają również o finansowanie, a także inny wkład dla podtrzymania aktywności i dzieł wspólnot wyższego stopnia” (Konst. 30, 3).
W wyniku tych wypowiedzi Kapituła zaleca, aby:
- Bracia i siostry z FZŚ bardziej zaangażowali się we wspieranie Zakonu finansowo.
- Wspólnoty rozwijały projekty generujące dochody, aby utrzymać swoje wspólnoty narodowe, jak i Wspólnotę Międzynarodową oraz biedne wspólnoty narodowe, w oparciu o fakt, że bracia i siostry dobrze reagują na konkretne projekty lub fundusze celowe.
- Prezydium CIOFS wyszuka osoby, które mogłyby pomóc Radom Narodowym w tworzeniu projektów i pisaniu wniosków o granty.
- Dowolne darowizny od indywidualnych Franciszkanów Świeckich powinny być promowane – podkreślając w lokalnych wspólnotach poczucie przynależności do Międzynarodowego Zakonu w celu poprawy sytuacji finansowej.
Zakończenie
Na zakończenie XIV Kapituły Generalnej i VI Kapituły Wyborczej OFS, wszyscy uczestnicy byli wdzięczni Najwyższemu i chwalebnemu Bogu, że dał możliwość, aby wspólnie świętować dar takiego międzynarodowego braterstwa, zgromadzonego na modlitwie, aktywności, refleksji i rozeznawaniu drogi Pana dla OFS, w komunii z MF, w nadchodzących latach. Błogosławiony czas pielgrzymki na górę La Verna, gdzie została odprawiona Msza na zakończenie, delegaci doświadczyli na nowo łaski życia Ewangelią w braterstwie.
To braterskie dzielenie się zostało wyrażone przez „radości i nadzieje, smutki i niepokoje” (Sobór Watykański II, Gaudium et spes, 1965) wszystkich uczestników i wspólnoty narodowe FZŚ, których byli przedstawicielami. Nasi bracia i siostry wnieśli na kapitułę poczucie przynależności do rodziny ludzkiej w chwili obecnej w naszej historii, i ich poczucie przynależności do Franciszkańskiego Zakonu Świeckich i Młodzieży Franciszkańskiej. Obchodzone również w komunii z Kościołem i jego pasterzami, szczególnie z Papieżem Franciszkiem, który przyniósł, dzięki łasce Ducha Świętego, nową nadzieję i inspirację dla wielu ludzi, zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz Kościoła. Jego przykład i nauczanie ma specjalną motywację i wyzwanie dla Rodziny Franciszkańskiej.
Niech te wnioski wiernie towarzyszą wszystkim wspólnotomh OFS i Młodzieży Franciszkańskiej podczas refleksji modlitewnej, niech stana się pochodnią, która oświeca ich spotkania i kapituły, a także kompasem, który prowadzi ich do życia Ewangelią według charyzmatu franciszkańskiego świeckiego w rodzinie, w społeczeństwie i w Kościele.
Niech nasz wielki i wspaniały Pan Bóg, wszechmogący i miłosierny Zbawiciel, udzieli swojej obfitej łaski wszystkim świeckim franciszkanom i młodzieży franciszkańskiej, tak aby mogli wykonywać święte i prawdziwe Boże posłannictwo z prostotą, w prawdziwej radości i miłości doskonałej. Niech Dziewica Maryja, Matka Boża Anielska, wstawia się za nami wraz ze św. Franciszkiem, św. Klarą, św. Ludwikiem, królem Francji i św. Elżbietą Węgierską.
Asyż, Włochy, 9 listopada 2014