Podczas Kapituły w dniu 26 listopada 2022 r. została wybrana nowa Rada Regionu Gdańskiego w składzie:

 

 1. Przełożony – br. Zdzisław Górecki OFS - Gdańsk; e-mail: z.gorecki7@gmail.com  

 2. Zastępca Przełożonego - s. Dorota Kornacka OFS – Reda,

 3. Sekretarz - s. Małgorzata Brudniak OFS - Gdynia,

 4. Skarbnik - s. Ryta Gonera OFS - Gdańsk,

 5. Radny ds. formacji – br. Eugeniusz Gajewski OFS - Wejherowo,

 6. Radny ds. kontaktów z Młodzieżą Franciszkańską – br. Jarosław Neumann OFS – Lubawa,

            Asystenci duchowi Regionu Gdańskiego mianowani przez Prowincjałów:

 O. Jonasz Krefta OFM – Zakon Braci Mniejszych,

 O. Stanisław Kreft OFMConv – Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych,

 O. Zenon Maszczyk OFMCap – Zakon Braci Mniejszych Kapucynów.

 

______________________________________________________________________

 

FZŚ - Grudziądz

Wspólnota Franciszkańskiego Zakonu Świeckich z Grudziądza w dniu 23 września 2018 r. przeżywała swój wielki dzień. Było to przyjęcie do Nowicjatu Postulantów z Lubawy i Grudziądza.

Nie byłoby w tym nic nowego, ale fakt, że do obrzędu przystąpiło 29 sióstr i braci jednocześnie, może być powodem do szczególnej wdzięczności i podziękowania Bogu, który w sercach tych osób zaszczepił charyzmat św. Franciszka, jakby odpowiedź na to co dzieje się w świecie. Dla wyjaśnienia, wspólnota z Lubawy jest obecnie – do czasu erygowania – pod opieką wspólnoty FZŚ z Grudziądza. Dopiero po przyjęciu Profesji Wieczystej i powołaniu Rady Miejscowej, oraz po dopełnieniu wszystkich formalności zgodnie z Konstytucjami Generalnymi FZŚ i Statutem, wspólnota może zaistnieć jako samodzielna.

Nowicjat w FZŚ trwa jeden rok, a może być maksymalnie przedłużony do 2 lat. Obrzęd Nowicjatu odbył się w kościele parafialnym pw. Świętego Jana Chrzciciela i Świętego Michała Archanioła w Lubawie, który w XV w. należał do Bernardynów. Do 24 postulantów z Lubawy do obrzędu przystąpiło też 5 postulantów z Grudziądza, a wśród nich znany pisarz, autor książki o Bp. Christianie – Kazimierz Trybulski.

W wypełnionym po brzegi kościele – ze względu na liczbę przystępujących – przyjęcie to odbyło się podczas Mszy św. koncelebrowanej, której przewodniczył O. Jozue OFM z Torunia - Podgórz. Obrzędu dokonała przełożona FZŚ z Grudziądza s. Maria Rynkowska OFS, a mając na uwadze liczbę przystępujących wspierał i pomagał przełożony Regionu Gdańskiego FZŚ br. Michał Rynkowski OFS. Dopingowała nas też grupa 20 tercjarzy z Grudziądza, którzy na tę okazję przyjechali busem.

Jest jeszcze jeden i może najważniejszy aspekt tej uroczystości, dlatego opisany na końcu, aby dłużej został w pamięci, był bardziej zapamiętany. Wśród nowo wstępujących do Nowicjatu był i jest Nowicjuszem w FZŚ Ksiądz Dziekan Marcin Staniszewski, znany wspólnocie z Grudziądzkiej Fary, gdzie przez wiele lat posługiwał jako gorliwy duszpasterz. W osobie Księdza Marcina można zauważyć i dużo o tym się słyszy, że sercem i duszą oddał się sprawie duchowości franciszkańskiej. Panu Bogu dziękujemy i Królowej Zakonu Serafickiego, oraz Świętemu Ojcu Franciszkowi za to wszystko.

POKÓJ i DOBRO!
br. Michał Rynkowski OFS

Postulat FZŚ w Grudziądzu

W Uroczystość Chrystusa Króla Wszechświata, 26 listopada 2017 roku, w Bazylice pw. św. Mikołaja w Grudziądzu, przed Mszą św. o godz. 18.00, sprawowanej przez ks. Daruisza Kunickiego - proboszcza grudziądzkiej kolegiaty, wspólnota Franciszkańskiego Zakonu Świeckich przeżywała wielką radość, bo odbył się obrzęd przyjęcia do Postulatu 20 kandydatów z Lubawy, którzy są pod opieką wspólnoty z Grudziądza do czasu uzyskania samodzielności i erygowania wspólnoty FZŚ w Lubawie.

Kandydaci przyjechali razem ze swoim opiekunem ks. Marcinem Staniszewskim – proboszczem parafii pw. św. Jana Chrzciciela i św. Michała Archanioła w Lubawie. Do obrzędu dołączyły 2 kandydatki i 1 kandydat z Grudziądza.

Kiedy obserwuje się wymieranie wspólnot FZŚ, taki akt można uznać za historyczny w naszej grudziądzkiej wspólnocie.

 
Gotycki Kościół Bernardynów w Lubawie wybudowano w stylu gotyckim w 1496 roku.

Następnie został przebudowany w latach 1603-1610.

Posiada strop kasetonowy z malowidłami późnorenesansowymi.

W tamtejszej parafii św. Jana Chrzciciela i św. Michała Archanioła od 2 lat działa wspólnota sympatyków św. Franciszka.

Ksiądz dziekan Marcin Staniszewski wybudował obok kościoła kaplicę św. Franciszka i przywiózł z Asyżu relikwie św. Franciszka. Parafia posiada także relikwie św. Ojca Pio i św. Maksymiliana Kolbe oraz Męczenników z Pariacoto: błogosławionych O. Michała Tomaszka i O. Zbigniewa Strzałkowskiego. Nasz Asystent Regionalny o. Duma OFM Cap. uczestniczył w Lubawie w Kongresie Grup modlitewnych św. Ojca Pio.

Sympatyków św. Franciszka jest tam 21. Grupę ta to w większości ludzie młodzi oraz siedem małżeństw. Istnieje w tej parafii również grupa młodzieży tworząca zespół muzyczny „Pax et Bonum”.

Wielki zapał i zaangażowanie ks. Marcina Staniszewskiego wydaje owoce, a sam kapłan zamierza również złożyć Prefesję we Franciszkańskim Zakonie Świeckich.

tekst i zdjęcia
br. Michał Rynkowski OFS

Pokój i Dobro w Wejherowie

Jak co roku, w sobotę po 17 września, kiedy wspominamy Stygmatyzację św. Franciszka, Region Gdański FZŚ zbiera się na Regionalnym Dniu Skupienia w Wejherowie u OO. Franciszkanów w kościele pw. św. Anny.

Także w tym roku spotkały się nasze wspólnoty wraz z Asystentami i Opiekunami. Przybyło ponad 100 tercjarzy.

Grupie toruńskiej towarzyszył o. Jozue OFM z klasztoru Toruń - Podgórz, z Tczewem przybył opiekun tej grupy ks. Zdzisław Orlikowski. Obecny był również o. Jonasz Krefta OFM – Asystent Regionalny i o. Bonus Dąbrowski OFM.

Od godz. 10 do 11, adorowaliśmy Pana Jezusa w Najświętszym Sakramencie, modląc się słowami św. Franciszka. Grą na gitarze czas ten uświęcała s. Karina z Wejherowa, rozważania recytowała s. Beata.

Msza św. koncelebrowana odprawiona została o godz. 11, a przed Eucharystią zebranych powitał przełożony Regionu Gdańskiego FZŚ br. Michał Rynkowski. Homilię wygłosił o. Bonus Dąbrowski OFM, przybliżając nam postać Biedaczyny z Asyżu. Na końcu Mszy św. przeżyliśmy miłą chwilę, kiedy s. Daniela Komosińska i s. Zofia Różek, oraz br. Michał przekazali na ręce o. Jonasza kwiaty i życzenia z okazji imienin, oraz szczere podziękowania za lata posługi na rzecz FZŚ w Regionie.

Po spotkaniu braterskim w klasztornych pomieszczeniach cała grupa procesyjnie udała się na Kalwarię Wejherowską. Modlitwę poprowadzili o. Bonus i o. Jozue, a rozważania przy poszczególnych Stacjach przedstawiciele poszczególnych wspólnot.

Pomimo deszczowej aury trwającej od kilku dni, podczas naszej Drogi Krzyżowej nie spadła ani jedna kropla deszczu, tak że mogliśmy w pełni kontemplować Mękę naszego Pana.

Wdzięczni Panu Bogu i Matce Bożej Wejherowskiej – Uzdrowicielki Duszy i Ciała, z nowymi siłami wracaliśmy do naszych domów, rodzin, wspólnot. Wszystkim za wszystko serdeczne „Bóg zapłać”.

POKÓJ i DOBRO!
br. Michał Rynkowski OFS

Rekolekcje i dzień skupienia Regionu Gdańskiego

 

Dla uczczenia Patronki Franciszkańskiego Zakonu Świeckich bł. Anieli Salawy w Gdyni u oo. Franciszkanów w kościele pw. św. Antoniego w dniach od 7 do 9 września odbyły się rekolekcje otwarte.


Konferencje głosił Asystent Regionalny FZŚ o. Krzysztof Bartczak OFM Conv. Konferencje te można usłyszeć pod adresem:
http://www.gdynia.franciszkanie.pl/2017/09/rekolekcje-otwarte-fzs/


Jeden z tematów to: „Zakonność jako integralny aspekt tożsamości FZŚ”, oraz przybliżył jakie znaczenie ma łacińskie słowo „ordo”.


Ubogaceni udziałem w tych rekolekcjach tercjarze prosili też w modlitwie poprzez wstawiennictwo bł. Anieli o nowe powołania do naszych wspólnot.

*************

*************

*************

*************

*************

Także w Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w Grudziądzu 9 września odbył się Dzień Skupienia ku czci naszej Patronki. Mszę św. odprawił oraz konferencję wygłosił Asystent Narodowy FZŚ o. Andrzej Romanowski OFM Cap. W koncelebrze uczestniczył Asystent Miejscowy z Torunia – Podgórza o. Izydor OFM.

Zebrały się licznie wspólnoty z południa Regionu Gdańskiego FZŚ. Była również grupa 18 osób z Lubawy w Diecezji Toruńskiej, która pragnie – wraz z księdzem opiekunem – wstąpić w szeregi FZŚ. Cieszy fakt, że są to w większości ludzie młodzi. Poleciliśmy tę grupę bł. Anieli, aby umocniła i pomogła iść drogą św. Franciszka.

Po agapie część z zebranych udała się na Górę Zamkową, gdzie akurat w tym dniu odbywały się pokazy rekonstrukcyjne w strojach ze średniowiecza, wytrwali weszli na wieżę „Klimek”, aby podziwiać panoramę miasta. Około 14.30 wróciliśmy do Bazyliki, aby odmówić Koronkę Franciszkańską, po której przełożony Regionu Gdańskiego br. Michał Rynkowski i przełożona wspólnoty miejscowej s. Maria Rynkowska, zawierzyli bł. Anieli Region Gdański i Miejscową Wspólnotę FZŚ.

*************

*************

*************

Dzień Skupienia zakończyliśmy około godz. 16 i po błogosławieństwie wróciliśmy do swoich domów i wspólnot, by dzielić się pokojem i dobrem.

POKÓJ i DOBRO.
br. Michał Rynkowski OFS

Rekolekcje zamknięte Regionu Gdańskiego FZŚ
w Sanktuarium Matki Bożej Brzemiennej w Gdańsku Matemblewie

 
W dniach od 2 do 4 czerwca 2017 r. wspólnoty FZŚ z Regionu Gdańskiego wzięły udział w rekolekcjach zamkniętych. W tym roku w Sanktuarium Matki Bożej Brzemiennej.

Ten czas wyciszenia, modlitwy jest nam bardzo potrzebny, a zwłaszcza w tym zagonionym, skłóconym świecie. Dla nas – mających wezwanie Pokój i Dobro – jest tym bardziej potrzebny, aby z tym przesłaniem iść w świat.

W rekolekcjach udział wzięło 32 uczestników z 15 wspólnot. Mszę św., homilię oraz konferencje głosił O. Zdzisław Duma OFM Cap. – Asystent Regionalny. Tematem tegorocznych rekolekcji był Dekalog św. Franciszka. Między innymi usłyszeliśmy:
1. Pokora – Panie moje serce się nie pyszni...
2. Kluczowe wartości u Franciszka – posiąść ducha św. Franciszka, co to znaczy być człowiekiem. Pokora wobec stworzenia i świata, i człowieka – Miłujmy Boga i uwielbiajmy Go czystym sercem.

We wspólnocie istotna jest relacja do P. Jezusa. On jest na pierwszym miejscu. Jaka wiara taką jesteśmy wspólnotą – bratem, siostrą. Życie zgodne z Ewangelią. Miłość braterska, siostrzana, szacunek, życzliwość skierowane do każdego bez wyjątku. Szacunek również do przyrody. Celem ostatecznym wędrówki w duchu św. Franciszka to dojść do Ojca (Np. 1). Pan Jezus powiedział swoim uczniom: Ja jestem drogą, prawdą i życiem. Nikt nie przychodzi do Ojca inaczej, jak tylko przez Mnie. Ojciec źródłem łaski. Podobać się mamy Panu, nie ludziom – to wysiłek, szukanie co lepsze. (NP. 7). Dalej rozważając Dekalog św. Franciszka pytamy: Kto jest naszym bliźnim (Łk 10, 25-37), kim my jesteśmy, czy nas może to spotkać? Kiedy odwracamy się od Boga wchodzimy na drogę gdzie może nas czekać upadek, możemy zostać napadnięci itd. Czy wtedy tym Samarytaninem nie jest Jezus? Daję wam nowe przykazanie abyście się wzajemnie miłowali ...Miłość chrześcijańska mierzy się wielkością Jezusa. I jeden nasuwający się wniosek dla nas, którzy tak często krytykujemy innych, u innych widzimy tylko zło itd. ZŁO OD DRUGIEJ OSOBY MA SIĘ ZATRZYMAĆ NA MNIE… Nie dobijać, nie rozgłaszać plotek itp. Myślę, że ten czas spędzony właśnie u Matki, która wszystko rozumie, pozwoli nam, że w naszych sercach, duszy, pocznie się nowe życie, umocnione, ubogacone łaską z Nieba – wszak byliśmy u Matki Bożej Brzemiennej.

br. Michał Rynkowski OFS

Rocznica 70-lecia Profesji w FZŚ

Na trasie między Grudziądzem a Brodnicą leży malowniczo położona miejscowość Rywałd Królewski. Jadąc w kierunku Brodnicy po prawej stronie widać budynki klasztoru OO. Kapucynów.

Najstarsza wzmianka o istnieniu w tej miejscowości kościoła pochodzi z połowy 1319 r. W niedługim czasie po wybudowaniu świątyni, umieszczono tam cudowną figurę Matki Bożej. Po latach zawirowań przybył do Rywałdu 13 stycznia 1947 roku pierwszy po 120 latach kapucyn. Był nim o. Klemens Kulesza.

Do ocalałej z wojennej pożogi świątyni zaczęli przybywać systematycznie i w coraz większej liczbie czciciele Matki Bożej Rywałdzkiej. Godny uwagi jest fakt, że w tym klasztorze w nocy z 25 na 26 września 1953 roku uwięziono Sługę Bożego ks. Prymasa Stefana Wyszyńskiego. Pierwszym miejscem odosobnienia stał się właśnie klasztor w Rywałdzie Królewskim (od 26 września do 12 października).

Tyle ogólnie z historii tego Sanktuarium, historii o której w homilii mówił o. Stanisław Filipek OFMCap. A wszystko wiązało się z niecodzienną uroczystością, którą przeżywała wspólnota FZŚ obecna przy tutejszym klasztorze. Właśnie w 1947 roku profesję w III Zakonie św. Franciszka złożyła s. Teresa Poznańska A więc to już 70 lat profesji, a za kilka dni 90 lat życia. O historii – tej z XX wieku – o życiu prostej, pokornej kobiety – żony, matki, babci, i wieloletniej przełożonej wspólnoty FZŚ poświęcił dużo o. Stanisław OFMCap. w swoim wystąpieniu.

W tej niecodziennej uroczystości wzięło udział wiele osób – dzieci Jubilatki, wspólnota miejscowa, oraz delegaci Wspólnoty FZŚ z Grudziądza z przełożoną s. Marią Rynkowską, Zytą Kamińską, Krystyną Wiśniewską oraz Stanisławem Rynkowskim. Obecny był również piszący tą relację przełożony Regionu Gdańskiego br. Michał Rynkowski. Były łzy wzruszenia, była modlitwa i kwiaty, i szczególna atmosfera miejsca – przy żłóbku, gdzie postacie Maryi i Józefa były naturalnej wielkości. Dokończenie wspomnień, życzeń do godzin wieczornych odbyło się w klasztornym refektarzu.

br. Michał Rynkowski OFS

Wracając do historii Rywałdu:
Najważniejszym świadectwem wskazującym na żywotność kultu maryjnego w Rywałdzie jest sprawozdanie z wizytacji kanonicznej przeprowadzonej w 1667 r. przez ks. Jana Strzesza w imieniu biskupa chełmińskiego Olszowskiego. Wizytator opisuje cudowne wskrzeszenie zmarłego chłopca, które miało miejsce tuż przed wizytacją. Zrozpaczeni rodzice uduszonego w okolicach Rywałdu chłopca przez kilka dni zwlekali z pogrzebem, a następnie ze zmarłym synem udali się z pielgrzymką do Matki Bożej Rywałdzkiej, której cudowna figura znajdowała się w kościele parafialnym w Radzyniu. Przed obliczem łaskami słynącej Madonny chłopiec ożył, a świadkami tego uzdrowienia był proboszcz radzyński, ks. Łukasz Pilczewski, który opisał to wydarzenie w księdze cudów, a potwierdził to zdarzenie wizytator w uwiarygodnionym protokole.

KAPITUŁA WYBORCZA FZŚ W REGIONIE GDAŃSKIM

W dniu 26 listopada 2016 roku odbyła się Kapituła Wyborcza Regionu Gdańskiego FZŚ.

Od godziny dziewiątej prowadzone były zapisy delegatów na Kapitułę Regionu ze Wspólnot, połączone z pobieraniem teczek z materiałami na to spotkanie przygotowanymi.
Uprawnionych według listy zgłoszeń było 50 delegatów.

Podczas uroczystej Mszy świętej, której przewodniczył Asystent Regionalny O. Jonasz Krefta OFM, w koncelebrze brali udział O. Zdzisław Duma OFM Cap., O. Edward Krygier OFM Cap., O. Dacjusz Pyszka OFM z Torunia, oraz opiekun duchowy z Tczewa ks. Zbigniew Orlikowski. O. Marek Kiedrowicz OFM Conv., ze względu na obowiązki w klasztorze, przybył trochę później.

Po Mszy św. wszyscy uczestnicy udali się na salę konferencyjną znajdującą się w lokalu „La Fontaine”, gdzie rozpoczęła się pierwsza część Kapituły. której przewodniczył delegat Przełożonej Narodowej s. Joanny Berłowskiej OFS, br. Zygfryd Smarzyk OFS, oraz Asystent Narodowy FZŚ O. Nikodem Sobczyński OFM.

Powołani zostali sekretarz Kapituły: s. Bożena Urbanowicz z Helu, oraz protokolant br. Eligiusz Wirwiński również z Helu, skrutatorzy s. Anna Komosińska z Gdyni i br. Eugeniusz Gajewski z Wejherowa, Komisja wnioskowa: s. Bożenna Chełkowska z Brodnicy i s. Halina Wańko z Gdyni.

Przełożony Regionu FZŚ przedstawił sprawozdanie z działalności podczas kadencji 2013-2016, następnie sprawozdanie finansowe s. Anna Burczyk – skarbnik regionalny, a kontrolę finansów przedstawiła s. Alina Mierzwicka OFS. Po wysłuchaniu sprawozdań, dyskusji, nastąpiła przerwa, podczas której wszyscy przeszliśmy na obiad.

Część wyborcza Kapituły rozpoczęła się ok. godz. 14.30. W wyniku głosowania powołano Radę Regionu Gdańskiego FZŚ w składzie:

• br. Michał Rynkowski (Grudziądz) – przełożony
• br. Zdzisław Górecki (Gdańsk) – z-ca przełożonego
• br. Wiesław Szwaba (Gdynia) – sekretarz
• s. Anna Burczyk (Starogard Gd.) – skarbnik
• s. Daniela Komosińska (Wejherowo) – radna ds. formacji
• s. Julianna Kępska (Toruń) – radna ds. Młodzieży Franciszkańskiej
• s. Halina Poćwiardowska (Brodnica) – radna

Na zakończenie przełożony Regionu Gdańskiego FZŚ podziękował wszystkim zebranym za obecność, za owocne obrady, i życzył, aby wszyscy razem przyczyniali się do wzajemnej służby w FZŚ, w pokonywaniu trudności i wzajemnym zrozumieniu. Kapitułę Regionu Gdańskiego zakończono modlitwą i błogosławieństwem udzielonym przez Asystenta Narodowego o. Nikodema Sobczyńskiego OFM.

br. Michał Rynkowski OFS

Wspólnota FZŚ w Sierakowicach Region Gdański – kaplica franciszkańska, jubileusz

Wspólnota Franciszkańskiego Zakonu Świeckich w Sierakowicach (województwo pomorskie) 25 czerwca 2016 r. świętowała wyjątkową uroczystość:

W ten dzień odbył się odpust parafialny ku czci świętego Jana Chrzciciela.

Mszy św. odpustowej przewodniczył JE ks. Wiesław Śmigiel, biskup pomocniczy diecezji pelplińskiej, a koncelebransami byli: o. Stanisław Kreft OFMConv – gwardian klasztoru w Gdyni i o. Piotr Bujanowski OFMConv – misjonarz – z Afryki.

Udział w odpuście wzięli również kapłani z dekanatu sierakowickiego wraz z dziekanem ks. Bronisławem Dawickim.

Nad całą uroczystością czuwał ks. Marek Wera, proboszcz parafii.

W trakcie uroczystości zostały wprowadzone do kościoła parafialnego relikwie św. Maksymiliana Marii Kolbego, a także pobłogosławiono krzyż i obrazy oraz przekazano dyplom br. Leonowi Łangowskiemu OFS, który obchodził złoty jubileusz złożenia profesji we FZŚ.

Dla sierakowickiej wspólnoty było to wydarzenie nie tylko teologiczne, ale i historyczne.

Kościół św. Jana Chrzciciela w Sierakowicach w ostatnich latach został rozbudowany, w związku z tym nowe prezbiterium zostało zlokalizowane w innym miejscu, a w miejscu poprzedniego „udało” się zorganizować tzw. kaplicę franciszkańską.

W centralnym miejscu kaplicy w ostenstorium znajdują się relikwie I stopnia – włosy pochodzące z brody św. Maksymiliana.

W kilku słowach warto przybliżyć krótką historię krzyża i obrazów umieszczonych w dawnym prezbiterium.

Pasyjkę (krzyż) wykonał br. Maurycy Michał Kowalewski (1914-2004). Do Zakonu Ojców Franciszkanów wstąpił 2 czerwca 1932 r. w Niepokalanowie. Śluby wieczyste złożył na ręce o. Maksymiliana Kolbego w 1937 r. Był absolwentem Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Rzeźbił w drewnie, kamieniu i metalu. Wykonał figurę Niepokalanej, która zdobi centralne miejsce w bazylice w Niepokalanowie, a także był wykonawcą ołtarzy: św. Józefa, św. Maksymiliana, św. Franciszka, św. Antoniego i Drogi Krzyżowej. Również przyozdobił drzwi główne bazyliki płaskorzeźbami ikon sanktuariów świata. Łącznie wykonał 250 rzeźb i wiele metaloplastyk. Obrazy są olejnymi kopiami. Obraz św. Franciszka z Asyżu – malarz wzorował się na fresku z 1452 r. Benozzo Gozzoliego, pochodzącego z kościoła z Montefalco. Obraz Maksymiliana przedstawia świętego na tle obozu koncentracyjnego.

Wykonawcą obrazów jest Walery Etol, rocznik 1958, zamieszkały w Grodnie na Białorusi, absolwent Uniwersytetu Grodzieńskiego. Jest tercjarzem franciszkańskim. Namalował m.in. obrazy dla Episkopatu Polski i Nuncjatury Apostolskiej w Polsce.

Wielkim zaangażowaniem i ofiarnością na rzecz tego dzieła wykazał się br. Jerzy Michalak, nowicjusz z naszej wspólnoty.

W wielu kościołach praktykuje się błogosławieństwo wiernych tymi relikwiami, w dni szczególnie poświęcone temu świętemu. Wierni modląc się przed takimi relikwiami otrzymują wiele łask. W naszej parafii błogosławieństwo relikwiami będzie się odbywało 14 sierpnia i 4 października.

Mirosław Kuczkowski OFS

REKOLEKCJE ZAMKNIĘTE FZŚ – REGION GDAŃSKI

W dniach od 3 do 5 czerwca 2016 roku odbyły się w Laskowicach Pomorskich Rekolekcje Zamknięte dla FZŚ z Regionu Gdańskiego. Miejsce to wybrane nie jest przypadkowo, bo oddalone od zgiełku, a jedynym „gwarem”, to śpiew ptaków wśród zieleni drzew i zadbanych kwietników. Dla grup rekolekcyjnych Ojcowie Werbiści stwarzają dogodne warunki – tak dla ducha jak i dla ciała.
Przybyły wspólnoty od Wejherowa, Trójmiasta, Kartuz, Sierakowic po Toruń, Grudziądz, Brodnicę, Chełmno, Chełmżę. Ogółem było nas 45 tercjarzy. Nauki rekolekcyjne, Eucharystię i Słowo Boże wygłosił O. Zdzisław Duma OFM Cap. – Asystent Regionalny z Gdańska. Między innymi przybliżył nam fragment Ewangelii [Łk. 10, 30-37] i zapytał: Z kim my się utożsamiamy... Różne padły odpowiedzi, ale ta prawdziwa niejednego z nas zaskoczyła: Z pobitym wędrowcem... Dlaczego – My wszyscy jesteśmy pobici, przez własne grzechy, słabości, przez nieuporządkowane życie itp. Zdarza się, że inni nas omijają, ale też zdarzają się tacy, którzy podadzą dłoń. Dalej była konferencja o modlitwie na podstawie słów św. Franciszka: Módlmy się zawsze „Ojcze nasz...”.

Miłujmy Boga czystym sercem, nie układajmy po swojemu swoich planów, bo oddalamy się od Boga, ale musimy zawsze zaufać najlepszemu Ojcu. Przykładem jest Maryja i św. Józef. Módlmy się bez udawania, ale stańmy przed Bogiem z otwartym sercem, naturalnie. Szukać chwały Boga, a nie naszej. W całym naszym postępowaniu nie może zabraknąć współpracy z Duchem Św. Prosić o światło, o to, aby nasze spotkanie z Bogiem nie zależało od ilości wypowiadanych słów, o technice modlitwy, ale aby to było spotkanie i pragnienie Boga Żywego. Modlitwa to pragnienie, a nie wypowiadane regułki. Jedną z cnót w modlitwie jest cierpliwość – iść cierpliwie w drodze z ciemności do światła, ale cnotą jest też i niecierpliwość, bo niecierpliwość to cnota miłości. Nie możemy doczekać się ze zjednoczeniem z Bogiem.

Podczas rekolekcji modliliśmy się za nas, nasze rodziny i wspólnoty m.in. podczas modlitwy brewiarzowej, oraz w modlitwie wiernych. Każdego dnia przyjmowaliśmy Komunię św. pod dwoma postaciami, wielu też adorowało Pana Jezusa w ciszy i indywidualnie. Oddaliśmy też cześć św. O. Pio, bo były z nami Relikwie tego świętego Stygmatyka przywiezione z Grudziądza. Br. Michał Rynkowski – przełożony Regionu Gdańskiego – wygłosił też konferencję na temat: „Miłosierdzie oczami św. Franciszka”. Z konferencji tej wynika, że miłosierdzie w pełnym tego słowa znaczeniu nie jest takie proste, ale przy pomocy Ojca, który jest w niebie, wszystko jest możliwe.

Trzy dni bardzo pracowicie spędzone, ale owocne, sprawiły, że z żalem kończyliśmy to spotkanie. Dziękujemy Ojcu Zdzisławowi, wszystkim siostrom, braciom, bratu i siostrze Odowskim z Wejherowa, oraz Stanisławowi z Grudziądza za uświęcenie tych dni pieśniami, akompaniamentem na gitarze oraz organach.

Pokój i Dobro!
br. Michał Rynkowski OFS

Z życia III Zakonu św. Franciszka

Po raz drugi w historii naszej Wspólnoty FZŚ przeżywaliśmy Dzień Skupienia ku czci bł. Anieli Salawy – Patronki FZŚ w Polsce. To tu w Bazylice 9 września 2011 roku zostały uroczyście wprowadzone Relikwie błogosławionej Anieli, to tu w tej świątyni każdego 9 dnia miesiąca odprawiane jest nabożeństwo do Patronki FZŚ, prowadzone przez wspólnotę FZŚ.
Rok temu postanowiliśmy u nas, w Grudziądzu, zorganizować Dzień Skupienia z myślą o wspólnotach FZŚ położonych na południu Regionu Gdańskiego. Frekwencja wykazała, że pomysł był dobry, a było nas łącznie z sympatykami ok. 100 osób. W tym roku postanowiliśmy powtórzyć tę uroczystość, a dopingował nas fakt, że dzięki staraniom ks. Dariusza Kunickiego – proboszcza Bazyliki – sprowadzona została figura bł. Anieli, przywieziona osobiście przez ks. Dariusza aż z południa Polski.
W dzień odpustu parafialnego, 8 września, figurę w darach ołtarza wniósł br. Michał Rynkowski. W uroczystej Eucharystii sprawowanej przez J.E. Ks. Bp. Józefa Szamockiego i kapłanów z całego miasta uczestniczyli nie tylko parafianie, ale także wierni z całego miasta. Następnego dnia, 9 września, poświęcenia figury dokonał Ks. Inf. Tadeusz Nowicki, który wraz z ks. Dariuszem i przybyłym z Gdańska O. Jerzym Winiarskim OFM Cap. odprawił Mszę św. Konferencje i homilię wygłosił przybyły Ojciec Jerzy. Były wspólnoty z Torunia, Rywałdu, Chełmna, Chełmży, Starogardu Gdańskiego oraz licznie zebrani wierni.
Po obiedzie i zwiedzaniu zabytków Starego Miasta – z wieżą „Klimek” – wróciliśmy do Bazyliki, aby odmówić Koronkę Franciszkańską, po której przełożony Regionu Gdańskiego br. Michał Rynkowski i przełożona wspólnoty miejscowej s. Maria Rynkowska, zawierzyli bł. Anieli Region Gdański i Miejscową Wspólnotę FZŚ.
Po dobrze spełnionym obowiązku służenia Bogu, siostrom i braciom wracaliśmy do domów ubogaceni duchowo.
Do następnego roku.
s. Maria Rynkowska OFS

Dzień braterski FZŚ u Ojców Franciszkanów w Brodnicy

W niedzielę, 26 lipca 2015 r., wspólnota FZŚ w Brodnicy zorganizowała dzień braterski, i zaprosiła ościenne wspólnoty. Chociaż dzień zapowiadał się deszczowo, to podczas całej niedzieli nie spadła ani jedna kropla deszczu. Jak mówiła nam s. Bożenna Chełkowska – przełożona FZŚ w Brodnicy – jest to efekt zanoszonych próśb do św. Antoniego. I z tego względu nie mogło być inaczej.

Po obiedzie przeszliśmy do miasta, gdzie akurat trwały obchody – bardzo bogate – Dni Brodnicy. Chętni mogli zaopatrzyć się w ekologiczną żywność, zrobić sobie pomiary ciśnienia, zawartości cukru itp. Nie było od nas chętnych do przejażdżki kucykiem, m.in. ze względu na wagę i inne parametry sióstr i braci.

Następnie odbyła się uroczysta Msza św. w klasztorze OO. Franciszkanów, którą odprawił O. Arkadiusz Czaja OFM i wygłosił homilię. Do Mszy św. służyli br. Waldemar i Michał ze wspólnoty grudziądzkiej.

W ogrodzie klasztornym czekał na nas grill i wspaniała atmosfera. Rozmowy, świadectwa i radość franciszkańska towarzyszyła nam do późnego wieczora. Cały czas towarzyszyli nam Ojcowie z którymi można było podyskutować, uzupełnić braki itd.


Niech śś. Franciszek i Antoni nadal patronują tej Wspólnocie i niech Pan błogosławi.

br. Michał Rynkowski OFS

Rekolekcje zamknięte Regionu Gdańskiego

W miesiącu poświęconym Maryi, Rada Regionu Gdańskiego zorganizowała rekolekcje zamknięte korzystając z Domu Rekolekcyjnego OO. Werbistów w Laskowicach Pomorskich w Diecezji Pelplińskiej. Przez trzy dni wsłuchiwaliśmy się w Słowo Boże i nauki, jakie do nas kierował Ojciec Zdzisław Duma OFM Cap. Pomagała nam w tym otaczająca nas przyroda, a spacer po ogrodach wokół klasztoru dopełniał reszty. Mogliśmy sobie wyobrazić, co czuł św. Franciszek, kontemplujący Pana Boga wśród śpiewu ptaków i szumu drzew. Udział w tym wyciszeniu wzięło 54 sióstr i braci z 16 Wspólnot Miejscowych Regionu Gdańskiego. Co chcemy poprzez te rekolekcje uzyskać – pyta nas rekolekcjonista. Spotkać Boga, Bóg nas kocha, a my tak często jesteśmy oddaleni. Mamy bliżej poznać Boga poprzez skupienie, ciszę i czas na modlitwę. Mamy stać się dla Pana Boga namiotem, aby mógł we mnie, w tobie zamieszkać. Mamy upodobnić się do Chrystusa. Budować na skale.

Fundamentem naszej wiary ma być pokora. Być cichy i pokornego serca. Pokora to wynik miłości do Boga. Jest darem. Siły mamy czerpać poprzez sakrament pokuty, dobry rachunek sumienia, w rozmyślaniu o życiu Jezusa – co On by zrobił na moim miejscu. Trzeba też umieć odnaleźć się w Ewangelii – jakim jestem – może Janem, Piotrem, a może... Judaszem. Jesteśmy grzeszni, i o tym powinniśmy pamiętać na każdym kroku. Nie dyskutować z Bogiem: „Dlaczego tak, a nie inaczej”. Podchodzić do tego co się wydarzy jak Maryja – z ufnością i z pokorą. Pokorny zna swoją wartość i godność. Nie może żyć w iluzji, projekcie, iść w jednym nurcie – „być” a nie – „mi się wydaje”. Była też katecheza o modlitwie – człowiek z natury jest osobą modlącą się i to we wszystkich religiach. Nasza modlitwa jednak różni się tym od innych tym, że stwarza człowieka, nie jest lękiem – to oddech miłości do Boga. Piękna modlitwa jest wtedy, kiedy przemienia nasze życie. Przeżyciem dla nas, uczestniczących w rekolekcjach, było czuwanie w nocy z soboty na niedzielę Zesłania Ducha Świętego. Rozważania prowadził br. Michał Rynkowski – przełożony Regionu Gdańskiego, a oprawą muzyczną uświęcił tę wyjątkową noc zespół z Wejherowa: s. Karina Treder, oraz Ewa i Michał Odowscy.

O godz. 24.00 uroczystą Mszę św. odprawił o. Zdzisław. Czas spędzony na tych rekolekcjach długo będziemy wspominać w naszych domach i wspólnotach. Podczas rekolekcji każdy z uczestników miał przydzielone zadania, zwłaszcza podczas nabożeństw i Eucharystii, każdy czuł się dowartościowany, potrzebny.

Ostatni wieczór spędziliśmy przy ognisku, śpiewając i wychwalając Boga – Stwórcę wszystkiego. Nawet wspólny taniec był tego wyrazem.


Wszystkim uczestnikom bez wyjątku serdeczne „Bóg zapłać” – radnej ds. formacji w Regionie s. Danieli Komosińskiej, zespołowi z Wejherowa za pomoc i wspieranie w ich prowadzeniu niech Pan błogosławi na każdy dzień.

br. Michał Rynkowski OFS

Jubileusz 25-lecia Regionu Gdańskiego

W dniu 29 listopada 2014 r., w dniu Święta Wszystkich Świętych Zakonu Serafickiego, Region Gdański FZŚ świętował swój Jubileusz: 25-lecie powstania Regionu Gdańskiego.

Franciszkański Zakon Świeckich w Polsce jest organizacyjnie podzielony na regiony, które w większości pokrywają się z terytorialnymi strukturami kościelnymi (metropolie, diecezje). Franciszkański Zakon Świeckich w Polsce dzieli się na 18 regionów, i liczy 10763 członków, skupionych w około 550 wspólnotach działających przy klasztorach franciszkańskich i parafiach diecezjalnych (wg danych za 2013 rok). Region Gdański został utworzony 25 lat temu – 9.XII.1989 roku. Obecnie skupia 34 czynne wspólnoty w trzech diecezjach: toruńskiej, pelplińskiej i gdańskiej i liczy 812 sióstr i braci (dane z 2013 roku).

Na świętowanie jubileuszu do siedziby Regionu Gdańskiego FZŚ, który mieści się przy klasztorze OO. Kapucynów przy ul. Wałowej w Gdańsku, przybyły delegacje ze wspólnot miejscowych ze swymi sztandarami, asystentami i opiekunami. Na wstępie przybyłych powitał przełożony Regionu Gdańskiego FZŚ br. Michał Rynkowski OFS, następnie odczytał życzenia przesłane przez Ministra Prowincjalnego Ojca Tomasza Żaka OFM Cap. z Krakowa, jak również od Ministra Prowincjalnego Ojca Jana Maciejowskiego OFM Conv. z Gdańska. Uroczystej Mszy św. przewodniczył i homilię wygłosił Asystent Regionalny O. Jonasz Krefta OFM. W koncelebrze brali udział Ojcowie Witold Regulski OFM Conv. – Asystent Regionalny, Tarsycjusz Krasucki OFM, Tyberiusz Nitkiewicz OFM, Rafał Tański OFM Cap., oraz ks. Wojciech Chistowski.

Po Eucharystii historię powstania Regionu przybliżyła zebranym s. Teresa Sobol OFS. Wszyscy z uwagą słuchali referatu i zapoznali się z nieznanymi do tej pory faktami.

Następnie przeszliśmy wszyscy do sali na poczęstunek. Nie mogło zabraknąć jubileuszowego tortu ze strzelającymi racami. Rozmów i wspomnień nie było końca. Żal było się rozstawać, ale wiele wspólnot przybyło z odległych stron, i musiał nastąpić moment pożegnania. Na pewno będzie czas na refleksję we własnych wspólnotach i rodzinach. Dziękujemy Bogu za to, że nas powołał, każdego po imieniu, abyśmy w naszych środowiskach nieśli świadectwo naszej wiary, nieśli Pokój i Dobro. Podziękowania należą się siostrom Danieli Komosińskiej, Annie Burczyk, braciom Góreckiemu, Szwabie, Kuczkowskiemu, siostrom, które pomagały w przygotowaniu poczęstunku, braciom Kapucynom za pomoc w przygotowaniu ciasta i sali. Za wszystko podziękowania należą się też Asystentowi Regionalnemu – Gwardianowi O. Zdzisławowi Dumie OFM Cap., który – choć z powodu pilnych zajęć nie mógł być obecny na spotkaniu – ale pamiętał, aby wszystko było dopięte na ostatni guzik.

Szczęść Boże – Pokój i Dobro!
br. Michał Rynkowski

Regionalny Dzień Skupienia FZŚ w Grudziądzu

W dniu 9 września 2014 roku, w dniu wspomnienia bł. Anieli Salawy – Patronki Franciszkanów Świeckich w Polsce – w Grudziądzu, po raz pierwszy w historii tutejszych tercjarzy (od 1903 roku), odbył się Regionalny Dzień Skupienia Franciszkańskiego Zakonu Świeckich. Do tej pory w Regionie Gdańskim takie spotkania odbywały się w Rywałdzie, Chełmnie, Kościerzynie i Wejherowie. Wszystko to dzięki współpracy i zaangażowaniu księdza kanonika Dariusza Kunickiego – proboszcza w Bazylice p/w. św. Mikołaja Biskupa, przełożonej grudziądzkiej Wspólnoty s. Marii Rynkowskiej i decyzji Rady Regionalnej.
III Zakon św. Franciszka został kanonicznie założony w Grudziądzu 17 września 1903 r. przy kościele św. Mikołaja. W tym czasie w Grudziądzu było 261 tercjarzy. Zebrania odbywały się raz w miesiącu, a prócz tego w każdą niedzielę i święta odmawiane były Godzinki o Niepokalanym Poczęciu NMP. W tym czasie tercjarze posiadali chorągiew, figurę św. Franciszka, która zdobiła i zdobi obecnie boczny ołtarz. Pismami wydawanymi dla sióstr i braci były „Pochodnia Seraficka” i „Posłaniec św. Antoniego”.
W roku 1954 tutejszy kościół otrzymał przywilej odpustu Maryjnego w dzień 8 września, a w 2002 r. Ojciec św. Jan Paweł II w Watykanie pobłogosławił korony na obraz Matki Bożej Łaskawej – opiekunki Grudziądza. Koronacja odbyła się 7 września 2002 roku, a dokonał tego Ksiądz Biskup Andrzej Suski. W 2004 roku Kolegiatę ustanowiono Diecezjalnym Sanktuarium i 17 czerwca tego samego roku miała miejsce afiliacja Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej do Patriarchalnej Bazyliki Matki Bożej Większej w Rzymie.
Na Dzień Skupienia Franciszkańskiego Zakonu Świeckich przybyli Siostry i Bracia ze wspólnot z Brodnicy, Torunia, Chełmży, Rywałdu, Wąbrzeźna i Chełmna z opiekunem ks. Dominikiem. W sumie z naszą Wspólnotą było nas około sześćdziesięciu świeckich franciszkanów oraz sympatycy i czciciele św. Franciszka. W programie m.in. była konferencja o. Tadeusza Topolskiego OFM Cap. z Rywałdu, adoracja najświętszego Sakramentu, Msza św. koncelebrowana pod przewodnictwem ks. inf. Tadeusza Nowickiego z homilią o. Tadeusza. Odbył się też obrzęd przyjęcia do nowicjatu s. Izabeli Annuth. Do postulatu przygotowuje się też s. Bożena Wojciechowska. Dziękujemy Bogu za nowe powołania. Po Mszy św. przełożona s. Maria i przełożony Regionu Gdańskiego zawierzyli Region i Miejscową wspólnotę bł. Anieli. Następnie udaliśmy się na poczęstunek i zwiedzanie Starego Miasta z przewodnikiem.
Około godziny 15 odprawiliśmy Drogę Krzyżową z bł. Anielą Salawą po którym odbyło się nabożeństwo rozesłania z błogosławieństwem.
Całej grudziądzkiej Wspólnocie, kapłanom i gościom za poświęcenie czasu i wspaniałą atmosferę serdeczne „Bóg zapłać”.

Pokój i Dobro!
s. Maria i br. Michał Rynkowscy OFS

EUFRA 2014

W dniach od 3-12 lipca 2014 r. odbyło się w naszym kraju spotkanie EUFRA – Zjazd Franciszkanów Świeckich z krajów Europy. Są to spotkania potrzebne do wymiany doświadczeń, do poznania tego co nas łączy, co jest potrzebne, aby budować Kościół braterski, aby zapoznać się z różnicami wynikającymi z odmiennej kultury, budować, a nie dzielić, budować ponad granicami państw, a tym samym stwarzać warunki do porozumień między narodami. Uczestnicy przebywali w Domu Rekolekcyjnym w Straszynie k. Gdańska. W programie było m.in. zapoznanie się z pięknymi zakątkami Kaszub, z folklorem i tradycjami... Historię tej ziemi przybliżył gościom br. Mirosław Kuczkowski OFS, który w sposób bardzo wyrazisty, ale też w atmosferze rodzinnej gościł braci i siostry z Europy.
W dniu 8 lipca grupa przyjechała do Gdańska, gdzie w programie było zwiedzanie Gdańska, a dużą pomocą służyła s. Krystyna Chludzińska OFS, która przyjęła na siebie obowiązki przewodnika, z czego wywiązywała się w sposób perfekcyjny. Zmęczeni, ale i radośni, jak przystało na Franciszkanów Świeckich, udali się na obiad do restauracji La Fontaine w Gdańsku, gdzie czekał już br. Michał Rynkowski – przełożony FZŚ Regionu Gdańskiego. Następnie udaliśmy się do kościoła p/w św. Jakuba na ulicy Wałowej, gdzie posługują Ojcowie Kapucyni. Przed uroczystą Mszą św., której przewodniczył Prowincjał O. Jan Maciejowski OFM Conv. wraz z Asystentami Regionu i opiekunami wspólnot: OO. Jonaszem Kreftą OFM, Izydorem Schmitchen OFM z Helu, Alojzym Pańczakiem OFM i O. Hermannem Josefem OFM z Niemiec. Przybyłych powitał Gwardian Klasztoru OO. Kapucynów, następnie słowo powitania wygłosił br. Michał Rynkowski OFS, który nawiązał m.in. do szczególnego miejsca jakim jest Gdańsk, do ludzkiej solidarności, która potrafi przemieniać systemy. Msza św. odprawiana była w języku łacińskim, Ewangelia została odczytana w języku polskim i niemieckim, a modlitwa wiernych prowadzona była przez przedstawicieli poszczególnych krajów. Oprawę muzyczną uświetniła grupa FZŚ z Helu, która zawsze służy Regionowi podczas uroczystości, ale też nie tylko w Regionie, corocznie także na Ogólnopolskim Zjeździe FZŚ w Częstochowie. W sumie braci i sióstr z krajów Europejskich było pięćdziesięciu, a reprezentowali kraje takie jak: Francja, Belgia, Holandia, Austria, Niemcy, Włochy, Słowacja, Ukraina, Rosja i Białoruś. Była również w następnych dniach między innymi pielgrzymka na Kalwarię Wejherowską i do Malborka.
br. Michał Rynkowski OFS

Sprawozdanie z rekolekcji w Zamku Bierzgłowskim
13-15 czerwca 2014 r.

W dniach 13-15 czerwca 2014 r. w Zamku Bierzgłowskim k. Torunia odbyły się Rekolekcje Zamknięte FZŚ Regionu Gdańskiego. Do prowadzenia tychże rekolekcji poproszony został O. Izydor Schmitchen OFM z Helu. Uczestniczyły wspólnoty z Torunia, Grudziądza, Chełmna, Chełmży oraz siostra Teresa Dułak z Sierakowic i brat Zdzisław Górecki z Gdańska. Na konferencje dochodziła też s. Szabłowska z Brodnicy z dwójką małych dzieci. Razem było nas 25 sióstr i braci. Tematy, które Ojciec opracował, były na czasie, tzn. wiązały się z naszym codziennym życiem i braniem przykładu z życia św. Franciszka oraz z lektury Pisma Świętego. Św. Franciszek jako wzór do walki ze sobą – my podobnie jak On musimy w swoim życiu rodzić się dwa razy – ważne są narodziny dla ducha. Poruszany był też temat „Franciszek a pokuta”. Czynić pokutę – to słowa św. Franciszka do każdego z nas. Stąd też pierwsza wzmianka o „Siostrach i braciach od pokuty”. Naśladować Chrystusa i droga pokuty to jedno, „Bóg mój i wszystko”. Utrata poczucia grzechu to problem współczesnego świata. Żyć w pokucie – przemiana człowieka, umocnienie w dobrym to nie zasmucanie, ale zbliżanie się do Boga.
Rozważany był też temat Piątego Przykazania, bardzo przez nas traktowany powierzchownie. Kojarzy się przede wszystkim ze zbrodnią, aborcją itd. Głębia tego przykazania sięga jednak dalej i głębiej niż to się wyobraża. Nie zdajemy sobie sprawy ile razy zabijamy w sobie, rodzinie czy w drugim człowieku wewnętrzne życie. Człowiek na którego „polujemy”, z mozołem i z wysiłkiem wielkim szukamy najmniejszego błędu, rysy – zniechęca się, zaczyna wątpić w siebie i staje się żywym trupem. Ile razy zabijałem w drugim człowieku ducha? Czy z czystym sumieniem idę do Komunii św., a na drodze zostawiam zabitą przed chwilą siostrę, brata. A Pan Jezus wyraźnie mówi „Idź i pojednaj się z bratem, a potem przyjdź, do mnie i złóż swój dar na ołtarzu”. Jak chcesz kiedyś stanąć przed Sędzią.
Była też katecheza o małżeństwie – to nie kontrakt – ale Sakrament, i jako taki powinien być traktowany. Brat Michał w swoim wystąpieniu w drugim dniu rekolekcji opracował temat naszego pielgrzymowania na podstawie modlitwy św. Franciszka „Najwyższy i Chwalebny Boże rozjaśnij ciemności mego serca....”. Jaka jest nasza droga, czego szukamy, co oczekujemy... Atmosfera średniowiecznych pokrzyżackich murów, cisza, śpiew ptaków za oknem, a przede wszystkim rodzinna atmosfera, wczuwanie się w słowa Rekolekcjonisty, analizowanie na podstawie tych nauk własnego postępowania, sprawiły, że z żalem kończyliśmy te dni wyciszenia – jak ktoś powiedział: naszego „odlotu”. Z żalem, ale też i z nadzieją, że to co jeszcze jest w nas złe i nie dopracowane, naprawimy.
Podsumowaniem rekolekcji niech będzie świadectwo postulantki z Grudziądza s. Izabeli: „Nie żałuję że tu jestem, i cieszę się, że na swojej drodze powołania poznałam siostry i braci z FZŚ”.
br. Michał Rynkowski OFS